Taiwan’daki parlamento seçimleri, beklendiği gibi iktidardaki Demokratik İlerici Parti’nin (DPP) galibiyetiyle sonuçlandı. Yaklaşık 19 milyon seçmenin yüzde 40’ının desteğini alan ve üçüncü iktidar dönemine yelken açan “bağımsızlık” yanlısı parti, yine de pek rahat değil. Çünkü bu sonuçla 2004 yılından bu yana ilk kez hiçbir parti 113 sandalyelik mecliste net çoğunluğu elde edememiş oldu. ABD Başkanı Joe Biden’ın seçim sonuçları belli olur olmaz “Taiwan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz” şeklinde bir açıklama yapması da bu duruma tuz biber ekti. Demokratik İlerici Parti, Beijing’in “Tek Çin” politikasını reddeden, “1992 Mutabakatı”nı tanımayan, Çin’in kendi toprağı kabul ettiği Taiwan’ın bağımsızlığını savunan tavrıyla biliniyor ve önümüzdeki dört yol boyunca çok belli ki ısrarından vazgeçmeyecek. Öte yandan Taiwan’da açıkça Çin’le birleşmeyi politik hedef olarak önüne koyan bir parti de var: Halkın Komünist Partisi. 

Adı komünist ilk parti 2008'de kuruldu 

Taiwan’da komünistlerin örgütlü biçimde mücadele etmesinin tarihi çok gerilere uzanmıyor. “Komünist” adını taşıyan ilk parti gayri resmi olarak 1994’te kuruldu. Taiwan Komünist Partisi’nin içişleri bakanlığınca onaylanması ve resmen tüzel kişilik kazanması ise 2008’de gerçekleşti. Partinin lideri, zengin bir toprak sahibi olan Wang Lao-yang’dı ve Marx’ın, Lenin’in hiçbir eserini okumadığını açıklamıştı. Partinin de bizzat başkanı tarafından söylendiği üzere “daha çok ilgi çekmek” için verilen adı dışında komünizmle pek ilgisi yoktu, programı açıkça sosyal-demokrat nitelikliydi. Amaç, Taiwan’da “sosyalist bir cennet” yaratmaktı. Kuruluşundan itibaren 13 yıl boyunca resmiyet kazanmak için başvuru yapan Wang, bu uğurda 2 milyon dolar harcadı, sonunda muradına erdi ama Taiwan Komünist Partisi 2020 yılında içişleri bakanlığınca kapatıldı. İkinci komünist parti, Çin Cumhuriyeti Komünist Partisi adıyla, Lu Yubao’nun liderliğinde 2009’da faaliyetlerine başladı. CRCP, Çin Komünist Partisi’yle iyi ilişki içindeydi ve Taiwan’ın Çin’le birleşmesini savundu. 2018’de içişleri bakanlığınca kapatıldı. 2009 yılında, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 1949’daki ilan ediliş günü olan 1 Ekim’de kurulan Demokratik Komünist Parti de Çin’le birleşmekten yanaydı ve Taiwan’a özgü bir sosyalizm peşindeydi. Başkanı Chen Tien-fu, kısa süre önce kurulan Çin Cumhuriyeti Komünist Partisi’nden ihraç edilmişti ve beş ay sonra kendi partisinin başına geçti. Parti, 2019’da içişleri bakanlığınca kapatıldı.

Çin topraklarının kutsal bir parçası  

Taiwan’daki altıncı komünist parti olan ve varlığını halen koruyan Halkın Komünist Partisi ise 2017’de kuruldu. Başkanı, Taiwan’ın ikinci büyük partisi, son seçimde yüzde 33.5 oranında oy alan, 1949’da Çin Devrimi’nden kaçan milliyetçileri temsil eden Kuomintang’ın eski merkez komite üyesi işadamı Lin Te-wang’dı. Lin’in arzusu, partisine “Taiwan’daki Çin Komünist Partisi” adını vermekti ama bu ad ÇKP’yi çağrıştırdığı gerekçesiyle içişleri bakanlığından onay alamadı. 2020 seçimlerine gidilirken partinin merkez bürosu polis tarafından basıldı ve 60 üyesi Çin’le ilişkiler kurmak suçlamasıyla gözaltına alındı. Parti üzerindeki baskıların devam etmekte olduğunu da belirtelim. Başkan Lin ve yardımcısıyla ilgili yürüyen bir soruşturma mevcut. Halkın Komünist Partisi programında ekonomik kalkınma için modern sosyalizm savunuluyor, “Tek Çin” politikasına ve 1992 Mutabakatı’na bağlılık vurgulanıyor, Taiwan “Çin topraklarının kutsal bir parçası” olarak görülüyor ve Taiwan Boğazı’nın iki yakası arasında barış teşvik ediliyor. Parti, her yıl Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ulusal Gün’ü 1 Ekim’i ÇHC marşını söyleyerek ve ÇHC bayrağını göndere çekerek kutluyor. Başta söylediğim gibi, iktidarını pekiştiren, “bağımsızlıkçı” ve ABD yanlısı Demokratik İlerici Parti’nin işi zor görünüyor. Taiwanlı komünistlerin işi ise görüldüğü gibi hep zordu. Tunca Arslan