Bugün (3 Eylül) Çin halkının faşizme karşı zaferinin 80. yılı kutlanıyor. İstanbul’a da Çin İstanbul Başkonsolosluğu, CMG ve CGTN-Türk’ün ortaklaşa düzenlediği, 80 tarihi fotoğraftan oluşan “Barışın Kanatları” temalı bir sergiyle yansıyan bu zafer, uzun, kanlı, çetin bir savaşın sonunda kazanılmıştı. İkinci Dünya Savaşı’nın sonlandığı 1945 yılında Çin’in de Japon işgalinden kurtuluşu gerçekleşmiş, 1937-1945 arasındaki İkinci Çin-Japonya Savaşı, bir diğer deyişle Japon Saldırganlara Karşı Direnme Savaşı noktalanmış, dış gericilik yenilmiş, Çin Devrimi’ne giden yolda çok önemli bir eşik aşılmıştı. 1 Ağustos 1894-Nisan 1895 arasındaki Birinci Çin-Japon Savaşı’nı Çin’in kaybetmesinin 1911 Devrimi’ne yol açması gibi bu zafer de 1949 Devrimi’yle tamamlanacaktı.
Köprüde kaç aslan heykeli var?
İşgalciye karşı ilk kurşunun atılması sembolik değer taşır, tarihi önemdedir. Beijing’in güneybatısında yer alan, Batılıların “Marco Polo Köprüsü” dediği “Lugouqiao”, saldırgan Japon ordusuna ilk kurşunun sıkıldığı yerdir ve bugün normal işlevini sürdürmekle birlikte bir anıt olarak korunmaktadır. Beijing merkezine taksiyle 35-40 dakikalık mesafedeki köprüye sıcak, buğulu bir yaz akşamüzeri gitmiş, sükunet dolu bir mahallede tarihsel derinliğini ve vakarını koruyan köprü ve çevresinde birkaç saat geçirmiştim. Rivayete göre, 266 metrelik köprünün iki yanındaki korkuluklarda sıralanan, her birinin duruşu, yüz ifadesi ve süslemeleri farklı olan aslan heykelciklerini saymak mümkün değildi, sayıları tam olarak bilinemiyordu. Bazılarının sırtında yavruları da bulunan aslanların sayısı, bugün tarihçilerin de net yanıt veremediği popüler bir muamma olmakla beraber tahminen 400-500 arası olduğu söyleniyor.
Çin kültüründe hem mimari estetiğin hem de ulusal direnişin sembolü olan, tarihi 12. yüzyıla dayanan, 11 adet taş kemerden oluşan ve tarihe “Marco Polo Köprüsü Olayı” olarak bilinen gelişmelerle geçmiş bu köprüde 7 Temmuz 1937 günü yaşananlar, ilk kurşunun gururunu bugünlere taşımıştır.
Japon işgalcilere ilk kurşun
1930’lu yıllarda Japonya Kuzey Çin’deki varlığını giderek artırırken, işgal altındaki Mançurya bölgesinde kukla bir yönetim kurmuş ve Çin toplumunda büyük bir tepki oluşmuştu. Marco Polo (Lugouqiao) Köprüsü, stratejik demiryolu ve kara bağlantıları nedeniyle Beijing’deki en kritik noktalardan biriydi. 7 Temmuz gecesi Japon askerleri köprü yakınlarında bir tatbikat yapıyordu ve askerlerden birinin kaybolduğu anlaşıldı. Japonlar askerin Çinliler tarafından kaçırıldığını iddia ederek köprüyü geçmek istediler. Çinliler buna engel olunca, tartışmalar çatışmaya dönüştü. Söz konusu asker daha sonra sağ salim biçimde birliğine geri dönse de İkinci Çin-Japon savaşı fiilen başlamış oldu. Japonların Beijing ve Tianjin’e geniş çaplı saldırısıyla dalga dalga büyüyen ve İkinci Dünya Savaşı’nın Asya cephesine dahil olan bu savaş 1945’teki kesin zafere dek sürdü.
Bugün Beijing’deki turistik noktalardan biri olan Lugouqiao’ya “Marco Polo Köprüsü” denmesinin nedeni ise İtalyan gezginin seyahatnamesinde bu köprüden ve aslan heykellerinden uzun uzun söz etmesi, “Dünyanın en güzel köprülerinden biri” demesi, Çin şehir medeniyetinin ihtişamlı bir örneği olarak nitelemesidir.
