Honduras'ta 30 Kasım'da yapılan seçimlerin sonuçlarına ilişkin şaibe iddiaları artıyor. Tartışmalı seçimler öncesinde ABD Başkanı Donal Trump sağcı aday Nasry Asfura'ya açık destek vermişti. Bu destekle beraber ABD'nin seçimlere müdahale ettiği ve manipülasyona açık hale getirdiği iddia edildi.
Konuyla ilgili Honduras Ulusal Seçim Konseyi (CNE) üyesi Marlon Ochoa, bir basın toplantısı düzenledi. Sonuçlar için "seçim darbesi" "seçim komplosu" ifadelerini kullanan Ochoa, Ön Seçim Sonuçları İletimi (TREP) sisteminin "gerçek bir tuzak" olduğunu söyledi.
"Bariz dış müdahale"
"Seçim Darbesi 2025 " başlıklı bir belge okuyan Ochoa, Ön Sonuç İletim Sistemi'ndeki (TREP) ciddi kusurlardan dolayı, oy satın alma, yıldırma ve bariz dış müdahaleye olduğuna dikkat çekti. Bu seçimleri "en az şeffaf seçim" ve "ülkenin demokratik tarihindeki en manipüle edilmiş seçim" olarak tanımlayan Ochao, iddialarını destekleyecek yedi temel nokta sıraladı.
1. Biyometrik doğrulamanın kaldırılması: Seçimlerden önceki gece, 29 Kasım Cumartesi günü, Ulusal Seçim Konseyi (CNE), iki partili sistemden iki konsey üyesinin kararıyla, biyometrik cihaza kayıtlı seçmenlerin her bir sayım cetveline kayıtlı seçmenlerle çapraz referanslanması zorunluluğunu ortadan kaldıran ve Honduras Seçim Yasası'nı ihlal eden bir kararı onayladı. Bu önlem, sayım cetvellerinin "şişirilmesi" yoluyla sonuçların değiştirilmesini kolaylaştırıyordu .
2. Hatalı Oylarla Skandal Sonuç: 3 Aralık Çarşamba günü saat 08:00 itibarıyla ülke genelindeki 19.167 sandıktan 15.297'si cumhurbaşkanlığı oylamasına sunuldu ve bu da oyların %69,8'ine denk geliyor. Bunların 13.246'sı, yani %86,6'sı, biyometrik kayıtlar ile TREP (Ön Sonuç İletim Sistemi) tarafından iletilen oy pusulasının içeriği arasında hata ve tutarsızlıklar içeriyor . Bu tutarsızlıklar, 982.412 oyluk bir farka neden oluyor.
3. Simülasyondan bu yana kasıtlı yapısal kusurlar: 9 Kasım simülasyonu, sistemde ciddi yapısal kusurlar ortaya çıkardı. Oy sayım listelerinin iletiminde düşük kapasite, oy sayma modülü ve otomatik dağıtım modülünün bulunmaması ve oyların olağanüstü dağıtımı gözlemlendi. Bazı eksiklikler düzeltilmiş olsa da Ochoa, sonuçların bütünlüğünü doğrulamak için gerekli garantilerin mevcut olmadığını belirtti.
4. Göz ardı edilen dış denetim ve iç sabotaj: Seçimlerden bir gün önce, 29 Kasım Cumartesi günü, CNE, kritik tutarsızlıkların devam ettiğini doğrulayan bir dış denetim raporu aldı . Ochoa raporu tüm konseye okumaya çalıştı, ancak bir konsey üyesi oturumu sabote ederek eksikliklerin giderilmesi için acil kararların alınmasını engelledi ve raporun içeriği hakkında kamuoyuna yalan söyledi.
5. Oy sayımının otomatik olarak tahrif edilmesi: Seçim gecesi, binlerce sandık görevlisi ve sorumlusu, TREP iletim sisteminin sayım listelerindeki el yazısıyla yazılmış oy sayımlarını doğru bir şekilde okumadığını veya yorumlamadığını gözlemledi. Sistem, 600 veya 700 oya kadar gerçekçi olmayan rakamlar veriyor ve böylece orijinal belgelerde kayıtlı sonuçları tahrif ediyordu.
6. Otomatik sahtekarlık ve oy aktarımı: Sistem, sandıkları atlayarak oyları bir adaydan diğerine ve bir partiden diğerine aktardı. Bu durum, daha önce sızdırılan ses kayıtları aracılığıyla bildirilen manipülasyonu doğruladı.
7. Kritik kayıtların saklanması: Sistemde toplam 1.615 kayıt, açık bir gerekçe olmaksızın 40 saat boyunca saklanmış olup, bu durum manipülasyon şüphesini doğurmuştur.
Moncada: Seçim darbesi
İktidardaki Özgürlük ve Yeniden Kuruluş Partisi'nin (Libre) cumhurbaşkanı adayı Rixi Moncada da teknik usulsüzlükler, medya manipülasyonu ve benzeri görülmemiş dış müdahaleler nedeniyle bir "seçim darbesi" yaşandığını ileri sürmüştü.
