Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yaşayan bazı halk kesimleri, sağlık açısından fayda sağlayacağına inandıkları “gulboto” isimli sıkıştırılmış toprağı tüketiyor. Bişkek merkezindeki Oş Pazarı’nda satılan bu toprak türü, bölge halkı tarafından özellikle vitamin ve mineral ihtiyacını karşıladığına inanılarak tercih ediliyor.
Gulboto’nun temel bileşeni kaolinit (kil minerali) olup, genellikle dağlık alanlardan ve mağaralardan toplanarak pazarlarda satışa sunuluyor. Yerel halk, özellikle demir eksikliği yaşayan bireylerin gulboto tükettiğini belirtiyor.
“Toprakta fıstık tadı var”
Oş Pazarı’nda gulboto satan Barçın Caynakova, ürünün farklı tatlarda bulunduğunu söyledi. Bazı gulboto çeşitlerinin fıstık veya çekirdek tadı verdiğini belirten Caynakova, “Yağlı, kuru ve tuzlu gibi çeşitleri oluyor. Bunlar Allah’ın yarattığı doğal topraklardır,” diye konuştu. Ürünün özellikle Batken bölgesi ve Oş çevresindeki dağlık alanlardan çıkmasının bilindiğini aktardı.
Caynakova, gulbotonun yalnızca kendine has tadıyla değil, toplanma ve işlenme sürecindeki emekle de farklılaştığını söyledi. Yağmur sonrası paslanmış kayacıkların temizlenerek elde edildiğini belirtti.
Gulboto satıcıları, toprak tüketiminin en çok kalsiyum ve demir eksikliği yaşayanlar arasında yaygın olduğunu söylüyor. Birçok kişi, vücudunda bu mineraller azaldığında gulboto yeme isteği hissettiğini dile getiriyor. Caynakova, “Eğer vitamin eksikliği yoksa gulboto hoşunuza gitmez,” diye ifade etti.
Hem kadınlar hem de erkekler, hatta çocuklar gulboto tüketiyor. Satıcılar, günümüzde insanların çoğunda kalsiyum eksikliği görüldüğünü belirterek organik ürünlerin azalmasının bunda etkili olduğunu savunuyor.
