Dış Haberler Servisi
ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e karşı başlattığı ticaret savaşı, ülke içindeki uzmanlar ve dış politika çevreleri tarafından da ciddi eleştirilere maruz kalıyor. ABD’nin saygın dış politika dergisi Foreign Policy’de Agathe Demarais imzasıyla yayımlanan kapsamlı analizde, Trump yönetiminin “gelişi güzel tarifeler ve değişken söylemlerle” yürüttüğü ticaret politikalarının ABD'nin küresel güvenilirliğini zedelediği ve Çin’in daha cazip bir ortak olarak öne çıkmasına imkân verdiği vurgulandı.
“Trump Çin’den küresel bir kopuşa zorlayamaz” başlığıyla yayımlanan analizde, IMF verilerine atıfta bulunularak, ABD ekonomisinin 2025 yılında ticaret savaşı nedeniyle yüzde 0,9 oranında daralmasının beklendiği kaydedildi. Buna karşın Çin ekonomisindeki küçülmenin sadece yüzde 0,6 seviyesinde kalacağı belirtildi. Dergi bu bağlamda, “ABD özellikle akıllı telefonlar ve bilgisayar monitörleri gibi yüksek teknoloji ürünlerinde Çin’e yüzde 75 oranında bağımlı” ifadelerini kullanarak, ABD tüketicisinin ciddi fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalacağına dikkat çekti. Çin’in ise ABD'den ithal ettiği düşük katma değerli ürünleri kolayca başka kaynaklardan tedarik edebileceği belirtildi.
Makale, Trump’ın müttefikleri Çin’den koparmaya yönelik baskısının beklenen sonucu vermediğine de işaret etti. Foreign Policy, “Avrupa Birliği, ABD’nin uyarılarına rağmen Çin ile ilişkilerini sürdürmeye kararlı görünüyor” değerlendirmesinde bulundu. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Çin Başbakanı Li Qiang arasında temmuz ayında Pekin'de düzenlenecek büyük bir AB-Çin Zirvesi planlanırken, Çin’in Avrupa Parlamentosu üyelerine uyguladığı yaptırımları kaldırmaya hazırlanması, iki taraf arasındaki ilişkilerin yumuşamasını hızlandırıyor.
“Aptallığın temel yasaları”
Dünyanın diğer bölgelerinde de benzer bir eğilim gözlemleniyor. Çin, hâlâ birçok ülkenin bir numaralı ticaret ortağı konumunda ve 2023 yılında 148 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım yaparak ekonomik etkisini artırdı. Dergi bu durumu, “Trump’ın agresif ve öngörülemez söylemleri, ABD’nin güvenilirliğini aşındırıyor. Birçok ülke, Çin ile bağlarını korurken ABD ile arasını açık etmekten kaçınıyor” şeklinde özetledi. Analize göre, ülkeler Washington'a göstermelik tavizler vererek Çin’le ilişkilerini sürdürmeye çalışıyor.
Agathe Demarais, analizinin sonunda Trump’ın ticaret politikalarını İtalyan ekonomist Carlo Cipolla’nın "aptallığın temel yasaları" ile ilişkilendiriyor. Foreign Policy'de, “Trump’ın Çin’den küresel kopuş yaratma hedefi, hem ABD'ye hem de müttefiklerine zarar veriyor ve nihayetinde hiçbir somut kazanım üretmiyor. Bu da Cipolla’nın tanımına birebir uyuyor” ifadelerine yer verildi. Bu çerçevede, ABD’nin küresel liderlik iddiasının zayıfladığı ve Çin’in diplomatik fırsatları avantaja çevirdiği yorumları öne çıkıyor.
