CGTN Türk Dış Haberler Servisi
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Panama Kanalı’nı ele geçirmek için kamuoyu çalışmaları devam ediyor. ABD’nin Teksas Senatörü Ted Cruz Senato’nun Ticaret, Bilim ve Araştırma Komitesi’nde düzenlenen oturumda Panama Kanalı’ndaki Çinli şirketlerin yürüttüğü faaliyetlerin “ABD’nin ulusal güvenliği için risk teşkil ettiğini” söyledi. Senatör Cruız, Panama Devleti’nin kontrolü altında bulunan kanalın Çinli şirketler tarafından istenildiği an kapatılabileceğini öne sürdü.
ABD Başkanı Donald Trump da daha önce yaptığı açıklamada hiçbir somut veriye dayanmamasına karşın Panama Kanalı’nı Çin devletinin işlettiğini öne sürmüş ve yeni yıl mesajında daha da ileri giderek burada Çin askerlerinin konuşlandığı suçlamasında bulunmuştu.
Panama kanalı ABD ticareti için can alıcı önemde olsa da Washington’ın Panama’yı cezalandırma arzusunun arkasında yatan nedenlerden biri de ülkenin Çin ile kurduğu stratejik önemdeki ilişkiler. 2017 yılında Çin Halk Cumhuriyeti ile resmi olarak ilişki kuran ve Tayvan adası ile diplomatik temasları kesen Panama’yı Nikaragua, Hoınduras, Dominik Cumhuriyeti ve El Salvador izlemişti. ABD’nin arka bahçesi olarak gördüğü Latin Amerika’nın Kuşak ve Yol’a katılan ilk ülkesi olan Panama’da Çin tren yolu inşasına katılırken, ülkede ayrıca kültürel alışverişi derinleştirmek için Konfüçyüs Enstitüsü bulunuyor.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, diplomatik ilişkilerin kurulmasının ardından Panama’yı 2018 yılında ziyaret etmiş ve eski Panama Devlet Başkanı Juan Carlos Varela ile bir araya gelmişti. Taraflar arasındaki iş birliği imkanlarının ele alındığı görüşmede ticaretten altyapı yatırımlarına kadar 20 başlıkta uzlaşı belgesi imzalanmış, serbest ticaret konusunda yakın zamanda müzakerelere başlayacaklarını duyurmuştu.
ABD’nin Çin baskısı Trump ile başlamadı
Çin ve Panama arasında 2017’den itibaren başlayan Washington yönetimi harekete geçerek kimi projelerin iptalini sağlamıştı. Örneğin, Varela’nın yerine gelen Laurentino Cortizo gelen baskılar karşısında Çin ile arasına mesafe koymuş ve Panama City’den batıdaki Costa Rica sınırına kadar uzanacak tren yolu projesini askıya almıştı. Benzer şekild2 2021 yılında Lanbridge isimli firmanın liman proje sözleşmesi de hükümlerin yerine getirilmediği gerekçesi ile iptal edilmişti.
Beyaz Saray’dan gelen baskılara direnen isim ülkenin yeni başkanı Jose-Raul Mulino olmuştu. Mulino döneminde demir yolu projesi yeniden canlandırılmış ve Panama lideri ülkede inşa edilecek dördüncü köprüye isteyen Çinli firmaların katılabileceğini ilan etmişti. Bugün Mulino’nun Panama Kanalını aşan Çin ile işbirliği projelerinin Washington’ın radarına girmesi Trump döneminde yürütülen ve suçlamalara dayanan algı çalışması ile devam ediyor.
