2024 yılında, "Güçlendir, Dahil Et, Büyü" temasıyla Peru’ya bir yolculuk yaptık. Bu tema çerçevesinde, kapsayıcı ve birbirine bağlı büyümeyi, dijitalleşmeyi ve inovasyonu teşvik ederek kayıtlı ve küresel ekonomiyi güçlendirme ve dirençli kalkınma için sürdürülebilir büyüme konularında fikirlerimizi paylaştık. Bu tartışmalar, yaklaşık üç hafta önce Lima’da liderler bildirisiyle sonuçlandı.
APEC için Kıdemli Memurlar Toplantısı (SOM - Senior Officials' Meeting) Başkanı Büyükelçi Yoon Seongmee, Güney Kore'nin ev sahipliğine ve APEC konseptine ilişkin bir yazı kaleme aldı:
Kore, APEC’e 20 yıl aradan sonra yeniden ev sahipliği yapıyor. En son, 2005 yılında Busan’da APEC Ekonomik Liderler Toplantısı düzenlenmişti. O zaman, ana sonuçlardan biri, serbest ticareti teşvik etme önceliğimizi ileriye taşıyan Busan Yol Haritası olmuştu.
Görüldüğü gibi, yirmi yıl önce APEC’in öncelikli odak noktası ticaret ve yatırımın serbestleştirilmesi ile bölgesel entegrasyondu. Bugün hâlâ bu hedefleri takip ediyoruz, ancak APEC’in gündemi çok daha genişledi.
İklim değişikliği ve teknolojinin gelişimi gibi yeni zorluklar, APEC ekonomilerinden kolektif bir yanıt talep ediyor. Bu bağlamda, Putrajaya Vizyonu 2040, APEC’in odağını geleneksel ticaret ve yatırımın ötesine taşıyarak inovasyon, dijitalleşme, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi ekonomik büyümenin ana itici güçleri olarak genişletti.
Bu vizyon doğrultusunda, Kore, APEC 2025 için “Sürdürülebilir Bir Yarın İnşa Etmek: Bağlan, Yenilik Yap, Kalkın” temasını ve önceliklerini seçti. “Sürdürülebilir Bir Yarın İnşa Etmek” teması, Putrajaya Vizyonu’nda öngörülen açık, dinamik, dirençli ve barışçıl bir Asya-Pasifik bölgesini yakın gelecekte gerçekleştirme arzusunu yansıtıyor.
Hepimiz biliyoruz ki böyle bir gelecek “sürdürülebilir” olmalıdır. Kore, bu vizyonu gerçekleştirmek için üç ana politika önceliğini takip edecektir: Bağlan, Yenilik Yap, Kalkın.
Bağlan
Birinci öncelik olan Bağlan, fiziksel, kurumsal ve insanlar arası değişimlerin güçlendirilmesini hedefliyor ve açık, dirençli bir Asya-Pasifik için çalışıyor.
Korumacılığın yayılması ve tedarik zincirlerinin parçalanması, serbest ticaret ve yatırımı zayıflatıyor. IMF, korumacılık ve parçalanmış tedarik zincirlerinin küresel ekonomiyi yüzde yediden fazla daraltabileceği konusunda uyardı. Buna karşılık, WTO’nun merkezde olduğu çok taraflı ticaret sistemini güçlendirme yollarını tartışmaya devam etmemiz gerekiyor.
Kurumsal bağlantılar, daha verimli ve yenilikçi bir bölgeyi teşvik edecektir. Bu bağlamda, gelecek yıl yapısal reform için yeni bir APEC Gündemi geliştirmek için çaba gösterilecektir. İnsanlar arası değişim, bağlantılılığımızın ayrılmaz bir parçasıdır. APEC İş Seyahati Kartı, APEC iş dünyası topluluğu için hareketliliği zaten kolaylaştırdı. 2025 yılında, vatandaşlarımız arasında daha derin entegrasyon sağlamak için özellikle bilim alanında daha fazla insan değişimi teşvik edilecektir.
Yenilik Yap
İkinci öncelik, özellikle dijital inovasyona odaklanacaktır. İnovasyon ve dijitalleşme yoluyla Asya-Pasifik bölgesinin ekonomik rekabetçiliğini artırmayı hedefleyeceğiz. Aynı zamanda dijital uçurumu kapatarak, teknolojide kapsayıcı bir ekosistem oluşturacağız, böylece herkes teknolojik gelişmelerin faydalarından yararlanabilir.
Bugünlerde dijitalleşme ve yeni teknolojilerden bahsedildiğinde Yapay Zekâ’dan söz etmemek mümkün değil. Yapay Zekâ, hayatlarımız ve ekonomilerimiz üzerinde temel bir etki yapıyor; iş yapma biçimimizi, çalışma yöntemlerimizi ve bağlantı kurma yollarımızı değiştiriyor.
Birleşmiş Milletler gibi çeşitli küresel platformlarda Yapay Zekâ yönetişimi üzerine tartışmalar çoktan başlamış olsa da, APEC perspektifinden de bu konuyu tartışma zamanı geldiğine inanıyoruz. Bu bağlamda, Kore, APEC ekonomilerinin Yapay Zekâ’yı halklarımız ve bölge için güvenli ve kapsayıcı bir şekilde kullanabilmeleri adına iş birliği yollarını tartışmalarını önermektedir.
Kalkın
Üçüncü öncelik olan Kalkınma, enerji sorunları, iklim değişikliği, sağlık, gıda güvenliği ve demografik değişim gibi küresel zorluklara etkili bir şekilde yanıt verilmesine yöneliktir. Bu öncelik ayrıca kadınlar, mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler ile engelli bireyler gibi daha kırılgan ekonomik aktörlerin aktif ekonomik katılımı için fırsatları artırmayı hedeflemektedir.
Bu öncelik altında, Kore, düşen doğum oranı ve yaşlanan nüfus üzerine bir tartışma önermektedir. Bazı ekonomiler için bu şimdiden acil bir sorunken, bazıları için bu gelecekte karşılaşacakları bir mesele olacaktır. Bununla birlikte, bu eğilim üzerine tartışmalara başlama zamanının geldiğine inanıyoruz; zira bu durum iş gücünü, sosyal bölünmeyi ve nihayetinde sürdürülebilir ekonomik büyümeyi etkiliyor.
Kore, APEC’e bir kez daha ev sahipliği yaparken, bu yeni zorlukları ele almayı, APEC’in uzun vadeli vizyonuna katkıda bulunmayı ve Asya-Pasifik bölgesinde refahı artırmayı amaçlamaktadır.