CGTN Türk Dış Haberler Servisi
Çin Ticaret Bakanlığı perşembe günü, belirli nadir toprakla ilgili ürünler ve teknolojilere yönelik ihracat kontrollerini güçlendirmeyi amaçlayan önlemleri açıkladı. Yeni önlemler, belirli nadir toprakla ilgili ürün ve teknolojilerin ihracatını kontrol etmeye dönük Çin’in düzenleyici çerçevesini ve mekanizmalarını daha da rafine ediyor ve hem yurt içinde hem de yurt dışında dikkat çekiyor.
Çin’in nadir toprak endüstrisinin standartlaştırılmış yönetimini teşvik etmeye yönelik sistematik çabalarının bir parçası olarak gören karara göre nadir toprak mineralleri, manyetik alaşımlar, işleme ve geri dönüşüm teknolojileri artık özel lisans koşuluna tabi olacak. Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü Perşembe günü yaptığı açıklamada, yakın zamanda bazı yabancı kuruluşların ve kişilerin Çin menşeli nadir toprak elementlerinin askeri alanlar gibi hassas sektörlerde faaliyet gösteren kurum ve kişilere doğrudan ya da dolaylı olarak aktardığını belirtti. Pekin yönetimin aldığı karar bu tabloyu değiştirmeyi hedefliyor.
Nadir topraklarla ilgili teknolojiler daha önce 2001 yılında Çin’in İhracatı Yasaklanan ve Kısıtlanan Teknolojiler Kataloğu’na dahil edilmişti. Nisan ayında da Çin hükümeti, Çinli kuruluşlar ve bireyler tarafından yapılan nadir toprak ürünleri ihracatına kontrol getirdi. Son açıklamalar, mevcut yönetim sisteminin daha da iyileştirilmesi ve güçlendirilmesini temsil ediyor.
Kaçınılmaz denetim
Çin’in nadir toprak kontrollerine ilişkin önlemleri, modern yönetim sisteminin sanayi alanına doğal bir uzantısını temsil ediyor. 1990’larda Çin’in nadir toprak endüstrisi, yoğun ama denetimsiz yönetim uygulamaları nedeniyle düzensiz şekilde gelişti. Bu durum yalnızca kaynakların tükenmesine yol açmadı, aynı zamanda ciddi çevresel zararlara da neden oldu. Böyle bir gelişim sürdürülebilir değildi ve nihayetinde küresel tedarik zincirlerinin istikrarını da baltalayacaktı. Uluslararası uygulamalarla aktif uyum, nadir toprak endüstrisi yönetiminin standartlaştırılması ve iyileştirilmesi, hem Çin’in sanayi kalkınması için içsel bir gereklilik hem küresel sorumluluğunu yerine getirmesinin kaçınılmaz bir adım olarak tanımlanıyor.
Dünyadaki nadir toprak rezervlerinin yüzde 37’sine, küresel üretimin ise yüzde 60’ından fazlasına sahip olan Çin’in aldığı kararı değerlendiren Global Times gazetesi alınan kararı “ihracatı yasaklamak değil düzenlemek” olarak tanımladı.
Çin’in amacı “kıskaca almak” değil
Çin’in nadir toprak ihracat kontrol önlemlerinin uygulanmaya başlamasından bu yana küresel nadir toprak endüstri zincirinde, bazı Batı medyasında öne sürülen iddiaların aksine, herhangi bir kopma yaşanmadığını anımsatan Global Times gazetesi şunları kaydetti:
“Batı’nın Çin’in “dünyayı nadir toprak kıskacına aldığı” iddiası, aslında kendi düşünce biçimlerini başkasına yansıtmak gibidir; zira bu söylem, Çin’in uzun süredir var olan düzenleyici çerçevesini ve nadir toprak düzenlemelerinin barışçıl niteliğini görmezden geliyor. Çin açısından, Dünya Ticaret Örgütü kurallarına uyulduğu sürece kaynak ve teknoloji ihracat kontrolleri asla bir kaynak veya teknoloji ablukasına dönüşmeyecektir. Ticaret Bakanlığı sözcüsünün de belirttiği gibi, bu hassas önlemler küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin güvenliğini ve istikrarını sağlama amacını taşımaktadır. Bu önlemlerden uluslararası toplum açıkça şunu görebilir: Çin’in, ülkeler arası karşılıklı bağımlılık ve ortak geleceğe sahip olma anlayışına dayalı kalkınma konsepti. Küresel ölçekte nadir toprakla ilgili teknolojilere dair düzenlemeler daha standart ve şeffaf bir yöne doğru ilerlemek zorundadır ve Çin bu süreçte yapıcı bir rol oynamaktadır. Açık diyalog ve işbirliği yoluyla Çin, uluslararası toplumla birlikte daha adil ve daha makul bir uluslararası nadir toprak ticaret düzeni kurulmasını teşvik ediyor; böylece küresel stratejik kaynak tedarik zincirinin istikrarını ve refahını güvence altına alıyor.”
