CGTN Türk Dış Haberler Servisi
Pakistan Devlet Başkanı Asif Ali Zardari'nin bu ayın başlarında Çin’e yaptığı ziyaret, İslamabad ve Pekin arasındaki ilişkilerin önemini bir kez daha gündeme getirdi. Çin’de en üst düzey şekilde ağırlanan Zardari, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve Başbakan Li Qiang ile görüşme fırsatı yakaladı.
İki ülke arasında gelişen ortaklığın merkezinde, ikili ilişkilerin omurgası olan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) yer alıyor. Koridor, Çin'in Xinjiang bölgesindeki Kaşgar'dan başlıyor ve Pakistan'ın güneyindeki Arap Denizi'ndeki Karaçi ve derin sulardaki Gwadar Limanı'na Khunjerab Geçidi üzerinden ulaşıyor. Son yıllarda yaklaşık 2 milyar dolarlık bir maliyetle geliştirilen liman, Çin'in dev Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) ile Deniz İpek Yolu (MSR) projeleri arasındaki temel bağlantı olarak kabul ediliyor. CPEC, özünde Çin'in Orta Doğu'dan hayati enerji ithalatını almaya devam etmesine izin verecek. Koridor sayesinde Çin, Malakka Boğazı’nın denetimini elinde turan ABD gibi ülkelerin oluşturacağı risklerden uzaklaşma imkanı elde etti.
CPEC, Pakistan’ın kaderini değiştirdi
CPEC ayrıca 2018-24 yılları arasında 8 milyar doların üzerinde doğrudan yabancı yatırım çeken ve yaklaşık 500.000 iş yaratan dokuz Özel Ekonomik Bölge (SEZ) ile endüstriyel genişlemeyi de yönlendirdi. Bu bölgeler artık Pakistan'ın toplam ihracatının %15'ini oluşturuyor. Bağlantıda da bir artış oldu. İnternet bağlantısallığı 2015'te %11'den 2024'te %54'e çıktı. Bu, şu anda 3,5 milyar dolar ihracat geliri sağlayan BT sektöründe yıllık %35'lik bir büyüme oranını destekledi. Fiber optik ağlara, e-ticaret platformlarına ve akıllı şehir altyapısına yapılan yatırımların ardından Pakistan artık Dijital İpek Yolu'nda lider bir güç olmaya hazırlanıyor.
CPEC yatırımı 200.000'den fazla iş yarattı, ancak dolaylı olarak milyonlarca kişiye daha destek oldu. Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler) gelişiyor, Pakistan Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ne entegre oldukça ihracat arttı. Girişim ayrıca güneş, rüzgar ve hidroelektrik gibi yenilenebilir enerjiyi savunuyor ve Pakistan'ın enerji karışımını çeşitlendiriyor.
Güvenlikte ortak endişeler
Her iki ülke de Gwadar Limanı'nın büyümeye devam etmesini sağlayarak CPEC projelerini hızlandırmak istiyor. İmzalanan yeni anlaşmalar altyapı ve endüstriyel iş birliğini genişletiyor ve özel ekonomik bölgelerin geliştirilmesine odaklanıyor. Yeni anlaşmalar arasında ayrıca Çin’in Ana Hat-1 demiryolunu ve Karakram otoyounu yenileme çalışmaları vermesi de önemli bulunmakta.
Pakistan ayrıca son yıllarda Washington’ın Hindistan ile askeri ve stratejik bağlarını yoğunlaştırmasına yanıt olarak Çin ile güvenlik işbirliğine daha fazla önem veriyor. ABD-Hindistan bağlarının derinleşmesiyle Pakistan'ın Çin'e yönelmesi Güney Asya'da bir denge unsuru görevi görüyor. Liderler arasında yapılan görüşmeler neticesinde savunma ortaklıkları teyit edilirken, teknoloji transferi ve istihbarat paylaşımı gibi başlıklar da ele alındı.
Tarafları güvenlik alanında işbirliğine iten bir diğer hususun ise Pakistan-Afganistan hattında konuşlanan Tehreek e-Taliban (TTP9) olduğu biliniyor. Bu örgütün sistematik biçimde Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’na saldırması Pekin’de de endişeyle takip ediliyor. Sadece geçen yıl 300’ün üzerinde yapılan saldırılar Çin ve Pakistan’ın ortak güvenlik kaygısını oluşturmakta.
