Çinli bilim insanları, Chang’e-6 misyonuyla Ay’ın karanlık yüzünden getirilen örneklerde, meteorit çarpmalarından kaynaklanan mikroskobik kalıntılar tespit etti. Bu keşif, Ay’daki suyun kökenine ve Güneş Sistemi’ndeki madde transferi mekanizmalarına dair yeni ipuçları sundu.
Çin Bilimler Akademisi’nden (CAS) Salı günü yapılan açıklamada, araştırma sonuçlarının Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlandığı bildirildi.
Meteorit izleri Ay’da korundu
Güneş sisteminin “habercileri” olarak bilinen meteoritler, gezegen oluşumuna dair kritik bilgiler taşıyor. Ancak Dünya’daki atmosfer ve jeolojik hareketlilik, bu izlerin çoğunu yok ettiği için korunmuş örnekler nadir bulunuyor. Atmosferi olmayan Ay ise, bu açıdan “doğal bir arşiv” işlevi görüyor.
Guangzhou Jeokimya Enstitüsü’nden akademisyen Xu Yigang liderliğindeki ekip, Chang’e-6 tarafından toplanan iki gramlık ay örneklerinde, olivin içeren parçaların izotop bileşimlerini ve mikroskobik yapısını inceledi. Yapılan analizler, su bakımından zengin “Ivuna tipi karbonlu kondrit” (CI chondrite) olarak bilinen nadir göktaşlarına ait çarpma kalıntılarını ortaya çıkardı.
Dış Güneş Sistemi’nden gelen materyal
Araştırmacılara göre bu parçalar, CI karbonlu kondritlerin ana gövdesinin Ay yüzeyine çarpması sırasında eriyip soğumasıyla oluştu. Söz konusu meteoritlerin dış Güneş Sistemi’nden geldiği ve su ile organik maddeler açısından zengin olduğu biliniyor. Bu bulgu, dış Güneş Sistemi’nden iç bölgelere madde göçünün mümkün olduğunu göstererek, Güneş Sistemi’nin evrimi hakkındaki teorilere yeni bir bakış açısı sundu.
Ay’daki suyun kaynağına dair yeni ipuçları
Bilim insanları, Ay örneklerinde tespit edilen suyun, bu tür göktaşlarının çarpması sonucu oluşmuş olabileceğini belirtti. Çalışma, Ay’daki su kaynaklarının dağılımı ve evrimi üzerine yapılacak gelecekteki araştırmalar için de yeni bir temel oluşturuyor.
Haziran 2024’te Çin’in Ay’ın uzak tarafından topladığı örnekleri Dünya’ya getirmesiyle başlayan bu süreç, Ay araştırmalarında tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Chang’e-6 misyonu, Ay’ın karanlık yüzünden örnek getiren ilk görev olma özelliğini taşıyor.
