CGN Türk Dış Haberler Servisi
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nın Asya-Pasifik’te Çin karşıtı oluşumlar arasında yer alan QUAD zirvesine ev sahipliği yaptıktan sonra temaslarını Filipinler ile sürdürdü. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Marco Rubio ve Filipinler Dışişleri Bakanı Enrique Manako ile yapılan görüşmede Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki eylemleri tehlikeli ve istikrarsızlaştırıcı olarak tanımlandı. Marco Rubio görüşmede ABD’nin Filipinler’e yönelik kesin güvenlik taahhütleri olduğunu iletti. Yayınlanan bildiride ayrıca tarafların güvenlik işbirliğini derinleştirme, ortak refah için ekonomik bağları genişletme ve bölgesel yardımlaşmayı artırma konusunda görüş alışverişinde bulunduğu aktarıldı.
Washington’dan gelen açıklamanın Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun (ÇHKO) bölgedeki tatbikatlarına paralel olarak yapılması dikkati çekti. ÇHKO Güney Cephe Komutanlığı son olarak 17-19 Ocak tarihleri arasında Güney Çin Denizi’nde ortak deniz-hava muharebe hazırlığı devriyeleri gerçekleştirmişti. Çin basınında yer alan bilgilere göre tatbikat Filipin Donanması’nın bölgedeki kışkırtmalarına ve ABD-Filipin ortak tatbikatlarına yanıt olarak icra edildi.
“Gerekli adımları atmaya devam edeceğiz”
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Filipinler Dışişleri Bakanı Enrique Manako’nun açıklamalarına Çin’den de yanıt gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning perşembe günü ABD'nin Güney Çin Denizi sorununa taraf olmadığını ve Çin ile Filipinler arasındaki deniz sorunlarına müdahale etme hakkının olmadığını söyledi. Mao, "ABD ile Filipinler arasındaki askeri iş birliğinin Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki egemenliğini ve deniz haklarını ve çıkarlarını baltalamaması gerektiğini, özellikle de bu tür iş birliğinin Filipinler'in yasadışı iddialarını desteklememesi veya ilerletmemesi gerektiğini" vurguladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü ayrıca, Çin'in toprak egemenliğini ve deniz haklarını korumak için gerekli adımları atmaya devam edeceğinin altını çizdi.
Washington ve Manila hattındaki temaslar Çinli uzmanlar tarafından da yakından takip ediliyor. ABD çalışmaları uzmanı ve Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nde araştırma görevlisi olan Lü Xiang, Perşembe günü Global Times'a Trump yönetiminin Çin'in bölgedeki meşru eylemlerine karşı asılsız suçlamalarda bulunmaya devam edeceğini söyledi. Lü “Buna karşın Trump yönetimi, ABD'nin temel çıkarlarıyla doğrudan ilgili olmayan konulara fazla dahil olmakla daha az ilgilenecektir, çünkü 'Önce Amerika'nın anlamı budur. Ayrıca, Çin artık bölgede meşru haklarını ve çıkarlarını korumak için çok daha fazla güce sahip. Gereksiz yere kışkırtıcı olmanın sonuçları hem Washington hem de Manila için karşılanamaz olacaktır” diye ekledi. Çin Dışişleri Üniversitesi'nde profesör olan Li Haidong, ABD'nin diplomatik söylemi sürdüreceğini, ancak Rubio'nun açıklamalarının bölgede ne ölçüde somut eylemlere dönüşeceğinin hala bir soru olduğu değerlendirmesinde bulundu.
