İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi ziyaret kapsamında Kazakistan’a gitti.
Pezeşkiyan için başkent Astana’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı Akorda’da resmi karşılama töreni düzenlendi.
Tören sonrası Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, İranlı mevkidaşıyla önce baş başa, ardından heyetler arası toplantıda bir araya geldi.
İki lider, görüşmelerin ardından "Ortak Bildiri" imzaladı ve basın toplantısı düzenledi.
İki ülke tarihine vurgu
Tokayev, burada yaptığı konuşmada, iki halk arasındaki tarihi ilişkilere dikkati çekerek, "Tarihi İpek Yolu, günümüz Kazakistan ve İran topraklarından geçti. İran arşivlerinde Kazak Hanlığı ve Kazakların cesur bir halk olduğuna dair belgeler mevcut." dedi.
İran heyetinin bugün bu tarihi belgelerin kopyalarını Kazakistan’a getirdiğini belirten Tokayev, söz konusu belgelerde Türkistan bölgesindeki siyasi ve ekonomik durumun yanı sıra Rus İmparatorluğunun Kazak Hanları ile bölgesine ilişkin eylemlerinin de yer aldığını söyledi.
Tokayev, "Bu önemli belgeler, şüphesiz ki bilim insanlarımızın o dönemdeki Kazak Hanlığı’nın uluslararası ilişkilerini daha detaylı bir şekilde incelemelerine olanak sağlayacaktır. Ayrıca Kazak bozkırlarında kömür, demir, bakır, kurşun ve turkuaz madenciliği ve arama çalışmalarından da bahsediliyor. Bunlar çok ilginç bilgiler. Çok teşekkür ederim, Sayın Cumhurbaşkanı." diye konuştu.
Kazakçada Farsça kökenli kelimelerin az olmadığını anlatan Tokayev, Farsça kökenli Kazakça kelimelerden örnekler verdi.
Tokayev, Pezeşkiyan’ın bu ziyaretiyle iki ülke arasındaki ilişkilerin yeni bir seviyeye taşınacağından emin olduğunu dile getirerek, "Bugün hem dar kapsamlı hem de geniş kapsamlı olarak çok verimli görüşmeler gerçekleştirdik." ifadelerini kullandı.
Özellikle karşılıklı ticaret hacmini büyütme konusunda mutabık kaldıklarını aktaran Tokayev, İranlı şirketleri Kazakistan’da uzun vadeli büyük projelerde çalışmaya davet ettiğini bildirdi.
Tokayev, ayrıca ulaştırma ve lojistik sektöründeki işbirliğini önemsediklerini ve bu bağlamda İran’ı Güneydoğu Asya ülkelerine ve Afrika kıtasına açılan bir "kapı" olarak gördüklerini söyledi.
Uluslararası kuruluşlara güvenin azalmasından endişe duydukları konusunda hemfikir olduklarını belirten Tokayev, Kazakistan ve İran’ın Birleşmiş Milletlerin rolünün güçlendirilmesi konusunda ortak görüşe sahip olduğunu bildirdi.
Ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarma hedefi
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, yaptığı konuşmada, Orta Asya bölgesiyle iyi komşuluk ilişkilerini özellikle önemsediklerini vurguladı.
İran için Hazar Denizi’ni paylaştıkları Kazakistan’ın önemli ortak olduğunu kaydeden Pezeşkiyan, iki ülkenin uluslararası konulara ilişkin ise tutumlarının örtüştüğünü dile getirdi.
Pezeşkiyan, bugünkü görüşmelerde ise tarım, imalat, madencilik, ulaştırma ve lojistik, eğitim, kültür ve yeni teknolojiler de dahil olmak üzere birçok alanda ortak projelerin hayata geçirilmesi konularını değerlendirdiklerini ve karşılıklı ticaret hacmini ise 3 milyar dolara çıkarma konusunda anlaştıklarını aktardı.
Tokayev ve Pezeşkiyan, toplantı sonrası Kazakistan ve İran hükümetleri arasında dışişleri bakanlıkları işbirliği programının yanı sıra karşılıklı hukuki yardım, ulaştırma ve lojistik, yük taşımacılığı, adalet, sağlık, kültür ve medya gibi sektörlerde toplam 8 işbirliği anlaşmasının imza törenine katıldı.
