Aromasını koklandığında zeytin ve gerçekten soğuk sıkım yağ ise çimen kokusu alınması gerekir.
Yutulurken boğazda zeytinyağını değerli kılan fenollerin hala canlı ve var olduğunun göstergesi olan yakıcılık ve zeytine özgü burukluk hissedilmelidir.
Zeytinyağı bir süre buzdolabında bekletildiğinde donma yapıp yapmadığını gözlemlenerek, tam olarak donmadığı takdirde başka bir yağ (pamuk yağı gibi) eklendiği kesinleşmiş olur.
Zeytinyağının doğal olup olmadığını anlamanın basit bir yöntemi bulunuyor. Bir miktar zeytinyağına birkaç damla tuzruhu damlatılarak renk değişimi gözlemlenir. Tuz ruhu, güçlü bir asit olup aşırı tahrip edici özelliğe sahiptir. Doğal zeytinyağında bu asit bileşenlerine karşı herhangi bir renk değişimi gözlemlenmemelidir, çünkü doğal zeytinyağı bu tür bileşenlere dayanıklıdır. Ancak, eğer zeytinyağı sahte ya da başka yağlarla karıştırılmışsa, tuz ruhu damlatıldığında zeytinyağının rengi turuncu veya kırmızıya dönecektir.
Bir miktar zeytinyağına su katılması halinde, zeytinyağı suyun üzerinde halkalar oluşturmuyorsa, o zeytinyağı yağ doğal değildir.
Soğuk Sıkım Zeytinyağı Nasıl Anlaşılır?
Soğuk sıkım zeytinyağı, üretim sürecinde 27 °C'nin altındaki sıcaklıkta su kullanılan bir yöntemle elde edilir.
Bu düşük sıcaklık, zeytinin fenol bileşiklerinin oranını artırır, bu da zeytinyağının sağlığa faydalı özelliklerini güçlendirir. Ancak, soğuk sıkım yöntemiyle elde edilen zeytinyağı miktar olarak daha azdır çünkü bu yöntemde zeytinden daha fazla yağ kalır. Bu da verim düşüşüne yol açar. Normalde 4 kilogram zeytinden 1 kilogram zeytinyağı elde edilirken, soğuk sıkımda 8 ila 12 kilogram zeytinden ancak 1 kilogram zeytinyağı alınır. Bu nedenle, soğuk sıkım zeytinyağı daha kıymetli ve pahalıdır. Fiyatının yüksekliği, ürünün gerçek soğuk sıkım olduğu izlenimini pekiştirir.
Doğal zeytinyağları, meyvemsi ve hoş bir kokuya sahip olup, içildiğinde boğazı yakar. Bunun nedeni, soğuk sıkım yöntemiyle üretildikleri için zeytinin içindeki antioksidan maddelerin korunmuş olmasıdır. Bu antioksidanlar, vücudu serbest radikallere karşı korur ve bağışıklık sistemine destek sağlar.
Kaliteli natürel zeytinyağının üretimi, zeytin ağacının yetişmesi için bir dizi ideal koşulun bir araya gelmesini gerektirir. İklim koşulları, toprağın mineral zenginliği, zeytinin toplanış şekli, olgunluk seviyesi ve toplandıktan sonraki bekleme süresi gibi birçok faktör, zeytinyağının kalitesini etkileyen unsurlardır. Bu yüzden zeytinyağı üretimi, bu alanda uzmanlaşmış ve deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır.
Kaliteli zeytinyağını renginden, kokusundan ve tadından anlamak mümkündür.
Zeytin hasat edilirken olgunluk dercesine bağlı olarak zeytinyağının rengi yeşilden sarıya kadar farklı tonlarda olabilir.
Hissedilen meyvemsi, taze çimen kokusu kaliteli zeytinyağının olmazsa olmazıdır. Rutubet, küf, çamur kokusu ve sirkemsi ekşi vb. yabancı tat içeren zeytinyağından uzak durulmalıdır.
Dalından koparılıp yenilemeyen zeytin meyvesinin tadı içindeki antioksidan maddelerden dolayı acıdır Zeytinyağı sıkılırken bu maddeler yağa da geçer ve zeytinyağında acılığa sebep olur. Yani zeytinyağında hafif bir acılık olması doğaldır ve aslında çok faydalıdır.
Zeytinyağı, sarıdan altın ve yeşile kadar farklı tonlarda olabilir. Zeytinyağının rengi bir kalite göstergesi değildir, seçimler rengine bakmadan yapılabilir.
Zeytinyağının renk, koku ve tadını aynı kalitede koruyabilmesi için koyu renkli cam ya da paslanmaz metal ambalajda, üzerinde hava boşluğu olmayacak şekilde paketlenmesi ve güneş görmeyecek koşullarda depolanması gereklidir. Uygun depolama koşullarında saklanmayan zeytinyağı zamanla bozulmasa bile aroması azalır ve rengi açılır. Tüketicilerin zeytinyağını ısı, ışık ve oksijenden koruyarak ısı ve ışık almayan kendi ambalajında belirtilen son tüketim tarihine kadar güvenle tüketmeleri gerekir.
Zeytinyağının kalitesi, zeytinin yetiştiği enlem, hasat zamanı ve yöntemi, yağın elde edilme şekli, asit derecesi gibi birçok faktöre bağlıdır. Ayrıca, zeytinyağının aromatik özellikleri ve elde ediliş yöntemine göre soğuk sıkım, taş baskı, organik sızma ya da erken hasat gibi kaliteli seçenekler arasından tercih yapılabilir. Kaliteli bir zeytinyağı almak için denenmiş ve güvenilir markalardan alışveriş yapmanız önerilir.
