Kocaeli’nin Dilovası ilçesinde 3’ü çocuk işçi olmak üzere 7 kişinin yaşamını yitirdiği kozmetik fabrikası yangınına ilişkin bilirkişi raporu tamamlandı. Raporda, üretimin kaçak katta ve ruhsatsız şekilde yürütüldüğü, yüksek derecede parlayıcı maddelerin standartlara aykırı yöntemlerle işlendiği ve iş yerinde temel güvenlik önlemlerinin dahi bulunmadığı belirtildi.
8 Kasım sabahı Mimar Sinan Mahallesi’ndeki fabrikanın alevlere teslim olmasıyla Şengül Yılmaz (55), Tuğba Taşdemir (18), Nisa Taşdemir (17), Cansu Esatoğlu (16), Esma Dikan (65), Hanım Gülek (65) ve Tuncay Yıldız (48) hayatını kaybetmişti. Olay sonrası hazırlanan teknik rapor, yangının büyüklüğünü ve arkasındaki sistematik ihlalleri gözler önüne serdi.
1200–1400 derecelik ısıya dönüşen patlama
Bilirkişi heyeti, yangının etil alkolün kazana aktarımı sırasında oluşan statik elektrik boşalması ile motor bağlantılarındaki elektriksel arızanın birleşmesi sonucu meydana geldiğini belirledi. Ex-proof ekipmanların olmaması, yetersiz havalandırma, etkisiz topraklama ve buhar birikimi, “lokal parlamayı kısa sürede patlamaya” dönüştürdü. Rapora göre alevler 3–4 dakika içinde üretim alanının büyük kısmını sardı.
“Doğal sonucu olan bir kaza değil, ihmallerin ürünü”
Ruhsatsız kullanım, kaçak kat, eksik yangın projesi ve standart dışı elektrik tesisatı gibi çok sayıda teknik ihlalin tek tek sıralandığı raporda, olayın “mevzuata aykırı işletme koşullarının doğal sonucu” olduğu belirtildi. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin de kağıt üzerinde kaldığı, sahada hiçbir şekilde yürütülmediği vurgulandı.
Firma yöneticilerine ağır kusur
Bilirkişi heyeti, Ravive Kozmetik Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş. ile yöneticiler İsmail Oransal, Ali Altay Oransal ve işveren vekili Kurtuluş Oransal’ın “asli ağır kusurlu” olduğunu kaydetti. Taşınmazın eski maliki Güven Demirbaş için “tali ağır kusur”, yeni malik şirket için ise “tali–orta kusur” tespiti yapıldı.
Belediye, OSGB ve SEDAŞ da kusurlu
Raporda, Dilovası Belediyesi’nin kaçak yapıyı tespit etmekte geciktiği ve denetim süreçlerinde etkinlik sağlayamadığı için “idari nitelikte tali kusurlu” olduğu belirtildi. OSGB hizmetleri için ise “sahada fiili hizmet verilmediği” gerekçesiyle yetkililere “tali ağır kusur” yöneltildi. SEDAŞ’ın, iskânı bulunmayan yapıya verdiği geçici elektriği yeterince takip etmediği, bu nedenle “sınırlı düzeyde teknik kusur” taşıdığı ifade edildi.
Sigortasız işçi detayı
Raporda, hayatını kaybeden ve yaralanan çalışanlar arasında yalnızca bir kişinin sigortalı olduğu, SGK ve sağlık müdürlüğünün olay tarihinde herhangi bir aktif denetim yapmadığının görüldüğü, bu nedenle bu kurumlar yönünden kusur değerlendirilmediği belirtildi.
Yıllara yayılan kaçak yapı süreci
Eski malik Güven Demirbaş’ın daha önce kaçak yapı nedeniyle yargılandığı ve 10 ay hapis cezası aldığı bilgisine de yer verildi. Heyet, fabrikanın 2021’den itibaren resmi kayıtlarda istikrarlı biçimde “kaçak yapı” olarak göründüğünü vurguladı.
