Dünyanın önde gelen uçak üreticilerinden Airbus, yoğun güneş radyasyonunun uçakların elektronik kontrol sistemlerinde arızaya yol açtığını belirleyerek A318, A319, A320 ve A321 modellerini kapsayan geniş çaplı bir güvenlik uyarısı yayınladı. Yaklaşık 6 bin uçağın bu kapsamda güncellemeye ihtiyaç duyduğu belirtilirken, hava yolları dünya genelinde operasyonlarını yeniden düzenlemek zorunda kaldı.
BBC Türkçe'nin derlediği habere göre sorun, Ekim ayında ABD’den Meksika’ya seyreden bir JetBlue uçağının ani irtifa kaybı sonrası Florida’ya acil iniş yapmasıyla ortaya çıktı. En az 15 kişinin yaralandığı olayın ardından yapılan incelemeler, uçuş bilgisayarının yüksekliği hesaplayan yazılımının yoğun güneş radyasyonunda bozulabildiğini ortaya çıkardı.
5 bin 100 uçak yazılım güncellemesiyle kurtuldu, 900’ü yerde kaldı
Airbus’ın açıklamasına göre etkilenen uçakların çoğu, yaklaşık 3 saatlik bir yazılım güncellemesi ile tekrar uçabilir hale getirilebiliyor. Ancak daha eski üretim tarihine sahip 900 uçağın bilgisayarının tamamen değiştirilmesi gerekiyor. Bu uçaklar, parça temin edilene kadar yolcusuz bakım uçuşları dışında operasyon yapamayacak.
Uzmanlar, bu tür bir arızanın oldukça sıra dışı olduğunu belirtirken, Airbus henüz yedek bilgisayar stokuna veya üretim takvimine ilişkin detay paylaşmadı.
Türkiye’deki havayolları da etkilendi
Türkiye’de doğrudan uçuş iptali yaşanmamış olsa da her üç büyük havayolu şirketi de filolarındaki Airbus modelleri nedeniyle tedbir aldı. THY 8 uçağı geçici olarak uçuştan çekerken, AJet, 7 uçağın etkilendiğini açıkladı. Etkilenen uçak sayısını açıklamayan Pegasus, operasyonların minimum etkilenmesi için planlama yaptığını duyurdu.
Sabiha Gökçen Havalimanı’nda bazı gecikmeler yaşansa da iptal edilen sefer görülmedi.
Dünya genelinde iptaller artıyor
En büyük etkinin Avrupa ve Asya’da yaşandığı belirtiliyor. Air France, Paris çıkışlı 50’den fazla seferi iptal etti. Japonya’da NHK, ülke genelinde 95 uçuşun iptal edildiğini, sadece ANA’nın 65 seferi durdurduğunu bildirdi.
Temel problem: Yükseklik yazılımı
Arızanın, uçağın yüksekliğini hesaplayan kritik bir yazılımdan kaynaklandığı açıklandı. Güneş aktivitesinin arttığı dönemlerde yüksek irtifada yazılımın hataya düşmesi, uçuş güvenliği açısından ciddi risk oluşturuyor.
Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), güncelleme yapılmayan uçakların sadece yolcusuz ve bakım amacıyla uçabileceğini duyurarak havayollarına talimat gönderdi.
Havacılık sektöründe krizin ne kadar süreceği, Airbus’ın gerekli donanım değişimlerini ne hızla sağlayacağına bağlı olarak netleşecek.
