Yonhap Haber Ajansı’na göre Caudle, nükleer denizaltının Doğu Asya’daki güç dengelerini nasıl etkileyebileceği sorulduğunda, “Bu denizaltının Çin’e karşı koymak için kullanılmasının doğal bir beklenti olduğunu düşünüyorum” dedi. Bu yorum, ABD ile Güney Kore arasında 29 Ekim’de yapılan zirvenin ardından yayımlanan ortak bilgi notunda Seul’ün nükleer denizaltı geliştirme planlarının Washington tarafından resmi olarak desteklenmesinden hemen sonra geldi.
Caudle, ABD ve Güney Kore’nin ortak hedefleri doğrultusunda hareket edeceğini belirterek, ünlü Örümcek Adam repliğini bile alıntıladı: “Büyük güç, büyük sorumluluk getirir.” Amiral, Güney Kore’nin gelecekte yalnızca bölgesel değil “küresel bir donanmaya dönüşmesinin beklendiğini” vurguladı.
Yonhap’ın analizinde, ABD’nin yoğunlaşan Washington-Pekin rekabeti ortamında müttefiklerini daha fazla savunma yükümlülüğü üstlenmeye zorladığı ve “kolektif savunmaya” daha fazla katkı beklediği ifade edildi.
Çin: Nükleer denizaltı Kore Yarımadası’ndaki kırılgan dengeyi tehdit edebilir
Çin’in Güney Kore Büyükelçisi Dai Bing, Seul’ün nükleer denizaltı projesinin bölge için ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti. Bing, projenin uluslararası nükleer silahsızlanma rejimiyle doğrudan ilişkili olduğunu söyleyerek Seul’ü “ihtiyatlı olmaya” çağırdı.
“Kore Yarımadası’ndaki güvenlik durumu hâlâ karmaşık ve hassastır,” diyen Bing, Washington-Seul iş birliğinin hem bölgesel istikrar hem de küresel nükleer yayılma karşıtı çabalar açısından kaygı verici olduğunu söyledi. Büyükelçi ayrıca Güney Kore-ABD ittifakının stratejik yönünün Çin’i hedef almaya doğru kayması hâlinde Pekin’in bu ittifaka bakışının değişeceğini vurguladı.
Seul ve Washington arasında nükleer denizaltının hedefi konusunda farklılıklar
Güney Kore medyasında, nükleer denizaltının kullanım amacı konusunda taraflar arasında görüş ayrılıkları bulunduğuna dikkat çekildi.
Global Economic, Seul’ün denizaltıyı öncelikle Kuzey Kore’nin balistik füze kapasiteli denizaltılarına karşı caydırıcı bir unsur olarak gördüğünü; buna karşın ABD’nin denizaltıyı Çin’in büyüyen deniz gücünü sınırlamak için önemli bir araç olarak değerlendirdiğini yazdı.
Çinli uzmanlar da bu farkın altını çiziyor.
Liaoning Üniversitesi’nden Dr. Lü Chao, “Güney Kore, denizaltının Kuzey Kore’ye karşı savunma amaçlı olduğunu savunsa da ABD açıkça bunun Çin’i çevreleme stratejisinin bir parçası olduğunu düşünüyor” dedi. Lü’ye göre, Sarı Deniz’in sığ suları nükleer denizaltıların etkinliğini sınırladığı için bu platformun yalnızca Kuzey Kore’ye karşı kullanılacağı iddiası inandırıcı değil.
Lü, Washington’ın bu projeyi Güney Kore’yi Hint-Pasifik stratejisine daha sıkı bağlamanın bir yolu olarak gördüğünü belirterek, “Bu durum Seul’ü kendi ulusal çıkarlarıyla ilgisi olmayan çatışmalara sürükleyebilir” uyarısında bulundu.
"Nükleer Denizaltı Projesi silahlanma yarışını tetikleyebilir"
Heilongjiang Sosyal Bilimler Akademisi’nden Da Zhigang, Güney Kore’nin nükleer denizaltı projesinin Çin’i çevreleme çabasına hizmet etmesi hâlinde Pekin-Seul ilişkilerinde ciddi belirsizlik yaratacağını söyledi. Da’ya göre proje, Japonya ve Kuzey Kore dahil birçok aktörü benzer teknolojiler geliştirmeye yönlendirebilir ve bölgede tehlikeli bir silahlanma yarışını tetikleyebilir.
Da, “ABD, Seul’ü denizaltıyı kendi stratejisine entegre etmeye daha şimdiden zorlamaya başladı,” diyerek bunun Güney Kore’nin hem Çin hem ABD ile dengeli ilişki kurma çabasını zora soktuğunu ifade etti.
Bölge medyasında yükselen şüphecilik
Güney Kore'nin önde gelen gazetelerinden Chosun Ilbo, nükleer denizaltı programının “aceleye getirilmemesi gerektiğini” belirterek, projenin “körü körüne fayda beklentisiyle değil, detaylı bir maliyet-fayda analiziyle” değerlendirilmesi gerektiğini yazdı.
Japon Tokyo Shimbun ise nükleer tahrikli denizaltıların Doğu Asya güvenliği üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, planın nükleer yayılma riskini artırabileceğini belirtti.
Yomiuri Shimbun, ABD ve Güney Kore’nin süreci şeffaf yürütmek zorunda olduğunu, aksi takdirde bölgedeki nükleer karşıtı hassasiyetlerin tetiklenebileceğini vurguladı.
Pekin’den son uyarı
Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD-Güney Kore nükleer denizaltı görüşmelerine ilişkin yaptığı açıklamada, tüm tarafların nükleer silahların yayılmasının önlenmesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğini hatırlattı. Pekin, bölgesel barış ve istikrarın korunması için sorumlu davranılması çağrısını yineledi.
Sonuç olarak, Güney Kore'nin nükleer denizaltı planı sadece Kore Yarımadası dengelerini değil, Asya-Pasifik bölgesindeki güç mücadelesini de yakından ilgilendiriyor. ABD’nin projeye verdiği stratejik yön, Seul’ün jeopolitik konumunu karmaşık bir çıkmaza sürüklerken, Çin başta olmak üzere bölge ülkeleri bu gidişatın yeni bir gerilim hattı oluşturabileceği uyarısında bulunuyor.
