CGNT Türk Dış Haberler Servisi
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Panama’nın ardından Guatemala’da temaslarına Çin karşıtı söylemler ile devam ediyor. Guatemala Cumhurbaşkanı Bernardo Arévalo ile basın toplantısı düzenleyen Rubio, ABD’nin arka bahçesi olarak gördüğü Latin ve Orta Amerika’da artan Çin ile işbirliği eğiliminden duyduğu rahatsızlığı gizlemedi. Pekin yönetiminin söz verdiği projeleri tamamlamadığı ve başta Huawei olmak üzere Çinli şirketlerin telekomünikasyon alanında tekelleştiği suçlamasında bulundu. Rubio, Çinli şirketlerin de yatırımlarının bulunduğu Guatemala’ya Tayvan adası ile ticareti derinleştirmeleri için yardımcı olacaklarını söyledi.
Tayvan adası ile diplomatik ilişkileri bulunan 11 ülkeden biri olan Guetemala’yı öven Rubio “ Tayvan’a desteğiniz ve hâlihazırda onları tanımanız için teşekkür ederim. Dünyada bu tanımayı değiştirme ve Tayvan ile bağları koparma baskının attığı biz zamanda bunu yapmak kolay değildir.” diye konuştu. Rubio ayrıca Tayvan’dan Guatemala’ya yatırım getirmek için yardımcı olacakları sözünü verdi.
Panama domino etkisi yaratmıştı
Pekin yönetiminin Tayvan adasını bağımsız bir ülke olarak tanıyan ülkelerle diplomatik ilişki kurmayacağının farkında olan Rubio’nun bu hamlesi Panama’daki Çin karşıtı hamlelerinin ardından geldi. Rubio, Çinli iki şirketin Panama Kanalı üzerinde faaliyette bulunmasına atıfla kanalın ileride ABD’ye kapatılabileceği gibi bir senaryo üzerinden endişelerini dile getirmişti. Gerekçelerin ötesinde esas sorunun Çin ve Panama arasındaki yakın ilişki olduğunun bilincinde olan Panama yönetimi ise gelen baskılar karşısında Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nden çekildiğini duyurmak zorunda kalmıştı.
Tayvan ile 2017 yılında diplomatik ilişkileri kesen Panama aynı yıl Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne katılmış ve aynı yıl aralarında Porte Riko sınırına kadar uzanan tren yolu da dahil olmak üzere Çin ile kapsamlı projelere imza atmıştı. Panama’nın aldığı karar Çin’in lehine domino etkisi yaratmış ve aralarında Honduras ve El Salvador gibi çok sayıda bölge ülkesi Tayvan ile bağlarını kopartarak Çin’i tanıma kararı almıştı.
Asya-Pasifik ülkeleri ile temas hızlandı
Orta ve Latin Amerika ülkelerini radarına alan Marco Rubio’nın Çin karşıtı politikaları şekillendirdiği diğer alan ise Asya Pasifik coğrafyası. Göreve gelir gelmez ilk iş olarak Washington’da Avustralya, Japonya ve Hindistan’ın dahil olduğu QUAD ülkelerinin dışişleri bakanlarını ağırlayan Rubio, ardından Filipinler ile yaptığı görüşmenin ardından Çin’e karşı güvenlik işbirliğini derinleştirecekleri mesajını vermişti.
Rubip hafta sonu Meggy Kelly’e verdiği röportajda “Onlar sert insanlar, nükleer silahları var, büyük bir ekonomiye sahipler ve küresel bir güç olacaklar. Ancak bu bizim çıkarlarımız pahasına olamaz.” değerlendirmesinde bulunmuştu. Rubio ayrıca Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı telefon görüşmesine değinerek “Siz Çin’in çıkarlarına uygun hareket ediyorsunuz, biz de ABD’nin çıkarlarına göre hareket edeceğiz. Biz iki büyük gücüz ve birlikte çalışacağımız alanlarda muhtemelen çözemeyeceğimiz sorun olmaz. Anlaşamadığımız alanlarda bunu yönetme sorumluluğumuz var, böylece yükselen tansiyon yıkıcı bir sonuca varmaz.” mesajını ilettiğini söylemişti.
