Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping Temmuz 2022'de Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ne yaptığı ziyarette, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı'nın çekirdek alanının inşasının ilerletilmesi, bölgenin açılım stratejisinin ülkenin batıya açılma genel planına dahil edilmesi yenilikçi bir dışa açık ekonomik sistemin kurulması, dışa açılım için büyük koridorların hızla inşa edilmesi, iç ve dış piyasalar ile kaynaklardan daha iyi yararlanılması ve yeni kalkınma düzenine aktif şekilde hizmet edilip entegre olunması gerektiğini vurguladı.
“Fiziksel bağlantının” yükseltilmesini ve mükemmelleştirilmesini hızlandırmak, her yönüyle uluslararası ulaşım merkezi ve ekonomi-ticaret koridoru inşa etmek, Xinjiang’ın dışa açılımını hızlandırmasının bir yansımasıdır. Bu yıl Temmuz ayı itibarıyla, Urumçi Tianshan Uluslararası Havalimanı 30 uluslararası yolcu hattı açarak, Orta Asya, Batı Asya, Güneydoğu Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan önemli bir havacılık merkezi haline geldi.
DEMİRYOLU İNŞASI
Xinjiang, ayrıca demiryolu inşasını da sürekli hızlandırıyor. 27 Aralık 2024’te büyük ilgi gören Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesi başlatıldı. Bu proje tamamlandığında, Çin’den Avrupa’ya yük taşımacılığınin süresi büyük ölçüde kısalacak. Aynı zamanda, 2024 yılında Xinjiang üzerinden geçen Çin-Avrupa (Çin-Orta Asya) yük trenlerinin sayısı 16 bin 400’e ulaşmış, bu da ülke genelinin yarısından fazlasını oluşturmuş ve Xinjiang’ın “altın koridor” değerini gözler önüne sermiştir.
Çin (Xinjiang) Serbest Ticaret Pilot Bölgesi’nin inşası hız kazanıyor, dış ticaret üç yıl üst üste 100 milyar yuan eşiğini aştı, 2024 yılında Çin-Avrupa (Çin-Orta Asya) transit tren seferlerinin yarısından fazlası Xinjiang üzerinden geçti.
DÜNYAYI KUCAKLAYAN AÇIK TUTUM
Çin Komünist Partisi’nin 18. Ulusal Kongresi’nden bu yana, Xinjiang yüksek kaliteli bir şekilde İpek Yolu Ekonomik Kuşağı'nın çekirdek alanının inşasını ilerletti, kendi bölgesel açılım stratejisini ülkenin batıya açılım genel planına dâhil etti, dünyayı kucaklayan açık bir tutum sergiledi ve dışa açılımın yeni bir yüksek noktasını oluşturdu.
Dışa açılma platformunun her yönüyle hızlandırılmış inşasını sürdürürken, Xinjiang aynı zamanda dışa açılma sisteminin yapısını da geliştirmeye çalışmaktadır. Son yıllarda Xinjiang, kurumsal açılımı ülke çapında birleşik bir pazarın inşasına hizmet edecek şekilde aktif biçimde ilerletti ve küresel sanayi zinciri ile tedarik zincirinin yeniden yapılanmasına derinlemesine entegre oldu.
5 KAPIDAN 8 ÜLKEYE
Xinjiang, “beş kapıdan sekiz ülkeye, bir yolla Avrasya’ya” uzanan coğrafi avantajını tam anlamıyla kullanmaktadır. 2024 yılında, Xinjiang Serbest Ticaret Pilot Bölgesi’nde 129 reform görevi kapsamlı şekilde hayata geçirildi, 35 il düzeyinde kurumsal yenilik başarısı ve tipik örnek oluşturuldu, 8 bin 500’den fazla yeni işletme kuruldu, Fransa, Kırgızistan, Pakistan, Kazakistan dahil olmak üzere çeşitli ülkelerden yabancı yatırımcılar çekim merkezi oldu.
Xinjiang Serbest Ticaret Pilot Bölgesi yalnızca bir politika avantajı alanı değil, aynı zamanda bölgenin yüksek düzeyli açılım kurallarını keşfettiği bir “deneme alanı”dır. Kaşgar Ekonomik Kalkınma Bölgesi, yenilikçi bir şekilde “iki ülke, çift park” modelini kurarak sanayi zinciri ve tedarik zincirinde sanayi tamamlayıcılığı ve politika karşılıklılığına dayalı uluslararası işbirliği platformu oluşturdu, yerli sermayeyi “dışarıya açılmaya” yönlendirdi ve çevre ülkelerden yabancı sermayeyi “içeriye çekmeye” başladı.
GÖNÜL KÖPRÜSÜ
Xinjiang’ın yüksek düzeyde dışa açılımı, aynı zamanda medeniyetler arası karşılıklı öğrenme ve halkların kalpten kaynaşmasını ifade eden “gönül köprüsü”nde de kendini göstermektedir.
1 Haziran’da 2025 Çin Taklamakan Rallisi Kaşgar’da sona erdi. 21 yıllık birikimle olgunlaşan Taklamakan Rallisi, artık dünyanın ikinci büyük off-road rallisi haline geldi ABD, Almanya, Kanada, İspanya, Rusya, Kazakistan dâhil 20’den fazla ülkeden yarışçıları çekti. Taklamakan Rallisi yalnızca hız ve tutkunun bir spor müsabakası değil, aynı zamanda dünya halklarının kalplerini birbirine bağlayan bir dostluk köprüsü oldu. Sporun sınırı yoktur; sanat ise ortak bir dile ihtiyaç duymadan doğrudan kalplere ulaşır.
20 Temmuz – 5 Ağustos günleri arasında, 7. Çin Xinjiang Uluslararası Halk Dansları Festivali, Urumqi ile İli Kazak Özerk İli ve Hotan bölgesi dâhil olmak üzere altı yan sahnede gerçekleştirildi. Aralarında Kazakistan, Kamboçya ve ABD’nin de bulunduğu 8 ülkeden ve yurt içinden 24 sanat topluluğu, dans tiyatrosu, halk operası, müzikal gibi birçok sanat dalını kapsayan 52 görkemli gösteri sundu. Tianshan Dağları’nın kuzey ve güneyinde dünya kültürlerinin çeşitliliği parladı.
Bunun yanı sıra, Çin hükümetinin vizesiz giriş politikasının avantajlarının ortaya çıkmasıyla birlikte, Çin’in Xinjiang bölgesi ile çevre ülkeler arasındaki etkileşim de sürekli olarak derinleşmektedir. Verilere göre, 2024 yılında Xinjiang yıllık yüzde 46 artışla 5 milyon 148 bin 300 yabancı ziyaretçiyi ağırladı, dış turizm geliri ise yüzde 174 artarak 4 milyar 475 mil yon ABD Dolarına ulaştı.
YENİ İŞ MODELLERİ
Aynı zamanda, sınır ötesi e-ticaret, sağlık ve yaşam turizmi gibi yeni iş modellerinin Xinjiang’da hızla yükselişe geçmesiyle, giderek daha fazla kaliteli yerel ürün doğrudan Asya ve Avrupa halklarının evlerine ulaşmaktadır.
Geniş yollar, birleşen gönüller “fiziksel bağlantılarına” temel atarken, Xinjiang “yumuşak bağlantılarla” güç toplamakta, “gönül bağlarıyla” ise ruh inşa etmektedir. Batıya açılımın derinliği ve genişliği her yönüyle gelişmektedir. Yoğun havaalanı ve demiryolu trafiğinden akıllı sınır kapısı merkezlerine, tüccarların buluştuğu fuarlardan halkların kaynaştığı kültür ve spor şölenlerine kadar, Xinjiang “Bir Kuşak, Bir Yol” girişiminin ortak istişare, ortak inşa ve ortak paylaşım anlayışını canlı bir şekilde yansıtmaktadır.