Washington’un askeri ve diplomatik baskılarının yoğunlaştığı bir dönemde Venezuela yönetimi, Bolivarcı Anayasa’da yer alan “dış huzursuzluk hali” ilanına hazırlanıyor. Bu mekanizma, olası dış saldırı veya tehditlere karşı devletin tüm kurumlarını seferber etmeyi hedefliyor.
Devlet Başkanı Nicolás Maduro, kararnamenin amacını şu sözlerle açıkladı:
“Bu ülkenin her erkeği ve kadınıyla birlikte tüm ulusu, kurumları ve toplumun tüm gücünü Venezuela’ya yönelik tehditlere karşı harekete geçireceğiz.”
"Dış Huzursuzluk Hali" kararı ne anlama geliyor?
2001 tarihli İstisnai Haller Organik Yasası’na göre "Dış Huzursuzluk Hali", ulusal güvenliği tehlikeye atan dış tehditler karşısında ilan edilebiliyor.
-
Başlangıçta 90 gün geçerli oluyor, Ulusal Meclis onayıyla 90 gün daha uzatılabiliyor.
-
Yargıtay Anayasa Dairesi, 10 gün içinde kararnamenin anayasal uygunluğunu denetliyor.
-
Temel haklar (yaşam, kişi özgürlüğü, bedensel bütünlük ve adil yargılanma) kesinlikle askıya alınamıyor.
Bu süreçte hükümet, bütçe dışı harcama yapabilir, özel mülklere tazminat karşılığında el koyabilir, Ulusal Silahlı Kuvvetleri seferber edebilir.
Dış Huzursuzluk Hali'ni, ABD'nin tehditleri tetikledi!
Olağanüstü hal düşüncesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın BM Genel Kurulu’nda Maduro hükümetini “haritadan silmekle” tehdit eden açıklamalarından sonra gündeme geldi. Washington’un Karayipler’e savaş gemileri göndermesi ve Maduro yönetimini gayrimeşru ilan etmesi de Caracas’ta alarma yol açtı.
Maduro ise diplomasiye bağlı kaldıklarını belirtirken, aynı zamanda askeri tatbikatlar, halk seferberlikleri ve yasal hazırlıklar için emir verdi.
Venezuela hükümeti, bu adımın savaş başlatmak için değil, olası bir saldırıyı önlemek için hazırlandığını vurguluyor. Başsavcı Tarek William Saab, “Devletin, zor bir durumda egemenliğini koruyacak yasal araçlara sahip olması gerekir” ifadelerini kullandı.
Uluslararası hukuk da, zorunluluk, orantılılık ve zamansallık ilkeleri çerçevesinde bu tür tedbirlerin meşru olabileceğini kabul ediyor.
Benzer kararı alan ülkeler: Arjantin, Meksika, Bolivya ve dahası...
Benzer olağanüstü hal mekanizmaları Arjantin, Meksika, Bolivya ve Şili gibi Latin Amerika ülkelerinde de bulunuyor. Avrupa’da ise İspanya, egemenliğe veya anayasal düzene yönelik tehditlerde sıkıyönetim ilan edebiliyor.