Tayland parlamentosu, iş insanı ve siyasetçi Anutin Charnvirakul’u ülkenin yeni başbakanı olarak seçti. Bu, iki yıl içinde görev yapan üçüncü başbakan oldu. Seçim, geçtiğimiz hafta sınır anlaşmazlığını ele alışı nedeniyle etik ihlalden görevden alınan Paetongtarn Shinawatra’nın ardından geldi.
Anutin’in liderliğindeki Bhumjaithai Partisi, Shinawatra ailesinin partisi Pheu Thai’den ayrılarak parlamentoda başbakanlığı kazanacak desteği buldu. Ancak Tayland’da belirsizlik sona ermiş değil; zira son yıllarda birçok hükümet ya mahkeme kararlarıyla ya da askeri darbelerle devrildi.
Anutin’in göreve gelmesi, 2001’de Paetongtarn’ın babası Thaksin Shinawatra’nın başbakan olmasıyla başlayan ve ülke siyasetinde etkili olan Shinawatra hanedanı için büyük bir darbe olarak görülüyor.
Thaksin yeniden gündemde
Perşembe gecesi Thaksin’in ülkeyi terk ettiği özel jet mercek altına alındı. Cuma sabahı sosyal medyadan açıklama yapan Thaksin, tedavi için Dubai’ye gittiğini, ancak 9 Eylül’deki mahkeme duruşmasına katılmak üzere geri döneceğini söyledi. Bu dava, eski başbakanın yeniden hapse girmesine yol açabilir.
Pheu Thai Partisi ise 2023 seçimlerinde güçlü çıkmasına rağmen şimdi kenarda kaldı. Parti, sağlık sorunları yaşayan ve kamuoyunda pek tanınmayan Chaikasem Nitisiri’yi son aday olarak öne sürdü. Shinawatra ailesi, düşük gelirli kesimlere yönelik popülist politikalarıyla yıllarca destek kazanmıştı, ancak bu durum Bangkok’un muhafazakar-kraliyetçi elitleriyle çatışmaya yol açmıştı.
Anutin kimdir?
58 yaşındaki Anutin Charnvirakul, uzun süredir siyasetin içinde olan deneyimli bir isim. Partisi Bhumjaithai parlamentodaki 500 sandalyeden sadece 69’una sahip. Bu nedenle yönetim için büyük partilerden birinin desteğine muhtaç.
Anutin daha önce ordu yanlısı gruplarla da, Pheu Thai ile de işbirliği yapmıştı. Son olarak Paetongtarn ile Kamboçya lideri Hun Sen arasında sızdırılan telefon görüşmesi sonrası koalisyondan ayrıldı.
Şimdi en büyük ortak seçeneği, parlamentonun en güçlü grubu olan reformist Halk Partisi. Ancak bu partinin birçok üyesi “lese majeste” (krala hakaret) davalarından hüküm giymiş durumda ve liderleri siyasetten 10 yıl men edildi. Buna rağmen, Anutin başbakanlık için Halk Partisi’nin desteğini aldı.
Zorunlu seçim sözü
Halk Partisi, Anutin’den dört ay içinde seçim çağrısı yapma ve askerî dönemde hazırlanan anayasanın değiştirilmesi sürecini başlatma sözü aldı. Bu anlaşma, yeni hükümetin seçimlere kadar ayakta kalmasını öngörüyor, ancak yasal düzenlemelerde destek garantisi vermiyor.
Siyasetten iş dünyasına
Zengin bir aileden gelen Anutin’in babası bakanlık görevlerinde bulundu ve aile şirketi Tayland parlamentosunun yeni kompleksini inşa etti. Anutin, 2022’de sağlık bakanıyken marihuana yasalarını serbestleştirmesiyle tanınıyor. Ayrıca kendi uçağına sahip bir pilot.
Şimdi ise ülkesini yeni bir siyasi krizden çıkarma sorumluluğunu üstlenmiş durumda. Ancak önünde bunu başarabilmek için sadece dört ay var.