FIFA Başkanı Gianni Infantino, 26 Ekim’de Kuala Lumpur’da düzenlenen ASEAN Zirvesi’nde yaptığı sürpriz bir açıklamayla, 650 milyonun yaşadığı bölgedeki futbol ve diğer sporlar için önemli sonuçlar doğurabilecek yeni bir girişimi duyurdu.
Malezya Başbakanı Anwar İbrahim’in de hazır bulunduğu törende Infantino, futbolun yönetim organı adına ASEAN Futbol Federasyonu’nun (AFF) 12 üyesiyle bir mutabakat zaptı imzaladı. Ardından delegelere, FIFA ASEAN Kupası adıyla yeni bir turnuva planlandığını bildirdi.
Nikkei'de yer alan habere göre, Infantino, 2016’dan bu yana yürüttüğü FIFA başkanlığı görevi kapsamında yaptığı açıklamada, “FIFA ASEAN Kupası ile ülkeleri bir araya getiriyoruz ve bu turnuva büyük bir başarıya ulaşacak. Bu organizasyon, ASEAN bölgesindeki milli takımların gelişimine katkı sağlayacak ve futbolumuzun tüm Güneydoğu Asya’da ilerlemesini destekleyecek” dedi.
Güneydoğu Asya’da 1996’dan bu yana düzenlenen ve şu anda Hyundai ASEAN Kupası adıyla bilinen iki yılda bir gerçekleştirilen bir turnuva bulunduğu için açıklama şaşkınlıkla karşılandı. Infantino, yeni turnuvanın mevcut organizasyonun yerine geçmeyeceğini, ek bir yarışma olacağını belirterek, “Bu turnuva, bölgesel futbol takvimine değerli bir katkı sunacak” ifadelerini kullandı.
Resmî FIFA takvimine girecek
Infantino’nun açıklaması, Asya’nın Doğu, Batı, Güney ve Orta olmak üzere diğer dört alt konfederasyonunda da ilgiyle takip edildi. FIFA ASEAN Kupası’nın resmî uluslararası maç takvimine dâhil edileceğini söyleyen Infantino, böylece Endonezya ve Tayland gibi ülkelerin, kulüplerin oyuncu bırakmak zorunda olduğu dönemlerde tüm yıldızlarını kadroya çağırabileceğini vurguladı. Bu durumun turnuvanın kalitesini, izlenebilirliğini ve gelirini artıracağı belirtiliyor.
Batı Asya Futbol Federasyonu Başkanı Halil El-Salem, Nikkei Asia’ya yaptığı değerlendirmede, “FIFA’nın bölgesel turnuvaları resmî takvimine alması büyük ticari faydalar sağlar. Batı Asya’da en büyük sorunumuz, takvim yoğunluğu ve resmî olmayan tarihler nedeniyle takımların en iyi oyuncularına ulaşamaması. Resmî tarihler, ülkelere tüm yıldızlarını çağırma imkânı verir” dedi.
El-Salem’e göre bölgesel rekabet, seyir zevkini ve ticari potansiyeli de artırıyor. Batı Asya ve Kuzey Afrika ülkelerinin katıldığı FIFA Arap Kupası’nın Aralık ayında ikinci kez düzenleneceğini hatırlatan El-Salem, “Bölgede insanlar Ürdün’ün Filistin ile oynadığı maçları izlemek istiyor. Seyahat süreleri ve maliyetler düşünüldüğünde bölgesel turnuvalar daha mantıklı” yorumunu yaptı.
Bazı ülkeler için bir fırsat
Myanmar Futbol Federasyonu yetkilileri Nikkei’ye yaptıkları açıklamada, öneriyi memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Asya Kupası ve Dünya Kupası eleme turlarının son aşamalarına kalamayan Myanmar gibi ülkelerde uluslararası maç sayısı oldukça sınırlı. 2022’den bu yana Myanmar milli takımı yalnızca altı Dünya Kupası ve dört Asya Kupası eleme maçı oynadı. FIFA onaylı bölgesel bir turnuva, hem daha fazla maç fırsatı hem de futbola yatırım için ek gelir sağlayabilir.
Ticari potansiyel büyüyor
FIFA’nın bölgesel futbol üzerindeki artan etkisinin ticari nedenlerle bağlantılı olduğu değerlendiriliyor. Haziran ayında ASEAN liderleri “ASEAN Topluluk Vizyonu 2045” belgesini kabul etti. Bu belgede, bloğun dünyanın dördüncü büyük ekonomisi olma hedefi yer alıyor. Bölgenin ekonomik cazibesi, otomotiv ve elektronik devleri Suzuki, Mitsubishi Electric ve Hyundai gibi şirketlerin uzun yıllardır mevcut ASEAN Kupası’na sponsor olmasıyla da kendini gösteriyor.
Fransa’daki Emlyon İşletme Okulu’nda görev yapan spor ekonomisi uzmanı Prof. Simon Chadwick, “Infantino, bölgenin hızlı büyüdüğünü ve ekonomik olarak güçlendiğini biliyor. FIFA’nın bundan fayda sağlamasını umuyor. Aynı zamanda NBA ve Formula 1 gibi yeni pazar arayan spor organizasyonlarının futbolun geleneksel alanlarına girmesini engellemeye çalışıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Danışmadan karar alma” eleştirisi
Malezya basını, AFF’nin Infantino’nun duyurusundan önce plandan haberdar olmadığını bildirdi. Açıklamanın hemen ardından FIFA bir basın bildirisi yayımladı ve turnuvanın formatının ilerleyen süreçte AFC, AFF ve üye federasyonlarla görüşülerek netleştirileceğini duyurdu.
Prof. Chadwick, bu yöntemi küresel sporda artan otoriter karar alma eğiliminin bir yansıması olarak yorumladı:
“Daha az demokratik, daha merkezi karar alma eğilimleri dünya sporunda giderek yaygınlaşıyor. Infantino’nun yaklaşımı da bu siyasi eğilimle uyumlu görünüyor: Çok fazla danışmadan, çok fazla düşünmeden harekete geç.”