Çin geçen hafta 3 Eylül’de faşizme ve Japon saldırganlığına karşı zaferin 80. yılı kutlamaları dolayısıyla dünya çapında ses getiren bir askeri tören düzenleyerek dosta düşmana önemli mesajlar vermiş oldu. Trump’ın bile izlediğini söylediği tören yalnızca bir güç gösterisi değil, ulusal birliği güçlendiren, Çin’in 80 yılda aldığı yolu işaretleyen güçlü bir meydan okuma olarak dikkat çekti. Törenin yapıldığı başkent Beijing’den Çin geneline, ulusal marşta da söylendiği üzere, “Milyonlarca yürek tek bir yürek olarak… İlerleyin! İlerleyin! İlerleyin!” sesi yayıldı.
Çin ulusal marşı olan “Gönüllüler Marşı” (Yiyongjun Jinxinqu), ilginç bir hikâyeye sahip. Sözleri 1935’te yazılan ve bestelenen marşın kökeni, Japonya’nın Çin’i işgal ettiği döneme, anti-Japon direniş hareketine dayanıyor.
“Fırtınalı Yılların Çocukları” filmi
Marş, 1935’te Shanghai’da Tian Han tarafından yazılan bir şarkı olarak ortaya çıkıyor. Tian Han, şarkıyı, önce bir tiyatro eseri olarak sahnelenen, sonra da Xu Xingzhi tarafından beyazperdeye aktarılan, Japon işgaline karşı güçlü bir direniş çağrısı içeren “Fırtınalı Yılların Çocukları” (Fengyun Ernu) için yazıyor. Bestesi Nie Er tarafından yapılıyor. 1949’da Çin Devrimi zafere ulaşınca ve Çin Halk Cumhuriyeti kurulunca bu film müziği ulusal marş olarak seçiliyor. Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında kullanımı geçici olarak durduruluyor ve yerine başka bir şarkı kullanılıyor. 1982’ye gelindiğinde, orijinal marş yeniden ulusal marş olarak ilan ediliyor. Anlayacağınız, Çin’in bağımsızlık mücadelesini ve ulusal birliğini sembolize eden ulusal marş, aslında bir müziği olarak doğuyor ve bu açıdan dünyada tek örnek.
Marşın bestecisi (aynı zamanda filmin senaristi) Nie Er, genç yaşına rağmen Çin’in önemli müzik sanatçılarından biri olarak biliniyor ve vatansever temalı eserleriyle tanınıyor. Ne yazık ki 1935’te, marşı besteledikten kısa bir süre sonra, henüz 23 yaşındayken boğularak trajik bir şekilde hayatını kaybediyor.
“Düşmana karşı ilerleyin!”
Gönüllüler Marşı’nın sözleri şöyle:
“Kalkın! Köle olmak istemeyenler!
Etimiz ve kanımızla yeni bir Çin Seddi inşa edelim!
Çin ulusu en tehlikeli anına ulaştı,
Herkes son bir kükreyişle zorlanıyor.
Kalkın! Kalkın! Kalkın!
Milyonlarca yürek tek bir yürek olarak,
Düşmanın top ateşine karşı ilerleyin!
Düşmanın top ateşine karşı ilerleyin!
İlerleyin! İlerleyin! İlerleyin!”
“Çin Seddi” metaforuyla ulusal dayanışma ve direnişe vurgu yapan marş güçlü ve coşkulu bir melodiye sahip. Nie Er, Batı ve Çin müzik unsurlarını birleştirerek, hem duygusal hem de motive edici bir eser yaratmış. Marşın ritmi, bir yürüyüş temposunu andırıyor ve savaş dönemindeki askeri ruhu yansıtıyor.
Batı marş geleneği ve Çin müziği
İngilizce adı “Children of Troubled Times” olan film, 1930’larda, Japonya’nın Çin’i işgal ettiği dönemde geçiyor ve bir grup vatansever gencin direniş mücadelesini anlatıyor. Japon faşizmine karşı mücadele çağrısı yapan film, dönemin politik politik atmosferini yansıtan güçlü propaganda eseri olarak biliniyor. “Fırtınalı Yılların Çocukları”nın ana karakteri, vatansever ideallerle dolu genç bir şair olan Xin Baihua. Halkı Japonlara karşı direnmeye çağıran şiirler yazıyor. Öykü, Xin’in bireysel mücadelesi, arkadaşlarıyla birlikte atıldığı mücadeleler ve zorlukların alt edilmesi üzerinden akarken, filmin doruk noktası Xin’in yazdığı şarkının söylenmesi sırasında beliriyor. Batı marş geleneğiyle Çin müzik unsurlarını birleştiren şarkı-marş, dramatik bir sahnede yer alıyor ve karakterlerin mücadele azmini güçlendiren bir unsur olarak kullanılıyor. Dönemin “Sol Kanat Sinema Hareketi” içinde tartışılmaz bir yer edinen film, işgale, adaletsizliğe, emperyalizme karşı mücadele temasıyla Çin tarihine de geçmiş oluyor. 1930’lardaki sınırlı teknolojiye rağmen etkileyici bir görsel anlatıma sahip olan, Shanghai’ın şehir ve kırsal bölge sahnelerinde dönemin çelişkilerini başarıyla yansıtan “Fırtınalı Yılların Çocukları”nın şarkısı hızla popülerleşiyor ve yolu ulusal marşa kadar uzanıyor.