Avrupa Birliği’nin (AB), Ukrayna’ya finansman sağlamak amacıyla dondurulmuş Rus varlıklarına el koyma planından geri adım atarak 90 milyar euro tutarında toplu borçlanma yoluna gitmesi, Batı basınında geniş yankı buldu. Politico gazetesi, Brüksel’de gerçekleştirilen AB Zirvesi’nde uzlaşma sağlanamamasının, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen için “büyük bir başarısızlık” anlamına geldiğini yazdı.
Haberde, her ne kadar varılan uzlaşmanın AB içinde farklı aktörlere “zafer ilan etme” imkânı tanıdığı ifade edilse de, zirve öncesinde Almanya ve Avrupa Komisyonu’nun hedeflediği çözümün bu olmadığı vurgulandı. Politico’ya göre, Rus varlıklarına el konulması fikri özellikle Berlin ve Brüksel tarafından güçlü biçimde savunulmuştu.
Toplu borçlanma yönteminin, Güney Avrupa ülkeleri açısından daha kabul edilebilir olduğuna dikkat çekilen analizde, Almanya ve Kuzey Avrupa ülkelerinin ise bu modele mesafeli yaklaştığı belirtildi. Kuzey ülkelerinin, geleneksel olarak mali disiplin ve finansal riskler konusundaki hassasiyetleri nedeniyle ortak borçlanmaya karşı çıktığı hatırlatıldı.
Haberde, AB liderlerinin Almanya’ya bir tür taviz olarak, gelecekte Ukrayna’ya sağlanacak kredilerin geri ödemesinde dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılabilmesine kapıyı açık bıraktığı, ancak bu konunun ilerleyen süreçte yeniden müzakere edileceği aktarıldı.
Öte yandan, Belçika Başbakanı Bart De Wever’in Rus varlıklarına el koyma planına açık şekilde karşı çıkmasının, onu AB Konseyi içinde yalnızlaştırdığı ifade edildi. Dondurulmuş varlıkların büyük bölümünün Belçika merkezli Euroclear hesaplarında tutulması, Brüksel yönetiminin hukuki ve siyasi çekincelerini artıran başlıca unsurlar arasında gösteriliyor.
Daha önce Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, AB ülkelerinin 2026–2027 yılları için Ukrayna’ya 90 milyar euro kredi sağlama konusunda anlaştığını duyurmuştu. Buna karşılık Almanya Başbakanı Merz, Rusya’nın Ukrayna’ya “tazminat” ödeyene kadar Avrupa’daki Rus varlıklarının dondurulmuş halde kalacağını belirtmişti. Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen ise, AB’nin bu varlıkları Kiev’e kredi sağlamak için kullanma hakkını saklı tuttuğunu ifade etmişti.
Ukrayna ve Donbass’taki özel askeri harekâtın ardından AB ve G7 ülkeleri, Rusya’ya ait yaklaşık 300 milyar euro tutarındaki döviz rezervini dondurmuş, bunun 200 milyar eurodan fazlası Avrupa’da tutulmuştu. Kremlin daha önce, Rus varlıklarına el konulmasının çok ciddi sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunmuştu.
Son olarak Rusya Merkez Bankası, Euroclear’a karşı 8 trilyon rubleyi (yaklaşık 228 milyar dolar) aşan bir tazminat davası açarak, Avrupa’daki finans kuruluşlarının Rus varlıklarını hukuka aykırı biçimde bloke ettiğini savundu.