İkisi Nobel ödülü sahibi olmak üzere yüzlerce ekonomist 19 Nisan günü ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergisi politikalarını "yanıltıcı" olarak eleştiren ve "kendi kendine getirilen bir durgunluğa" yol açabileceği uyarısında bulunan bir "Anti-Gümrük Vergisi Bildirgesi"ni imzaladı. Business Insider'ın haberine göre, 20 Nisan günü imza sayısı 976’yı buldu.
Bildirgede, Trump yönetiminin ticaret alanındaki "tutarsız ve yıkıcı politikalarının" acilen geri çekilmesi gerektiği vurgulanırken, "Gümrük vergisi savunucuları bu önlemleri 'ekonomik kurtuluş' olarak tanımlıyor. Ancak gerçekte, bu vergiler ABD'nin öncülük ettiği özgürlük ve refah döneminin temel ilkelerini baltalıyor" dendi.
Bildirgede ayrıca, "Mevcut yönetimin gümrük vergisi uygulama motivasyonu, sıradan Amerikalıların ekonomik durumunu yanlış anlamaya dayanıyor. Bu hatalı politikaların sonuçlarını, fiyat artışları ve kendi kendine getirilen durgunluk riskiyle birlikte Amerikalı işçilerin çekeceğini öngörüyoruz" ifadeleri yer aldı.
İmzacılar arasında Nobel ödüllü James Heckman ve Vernon Smith ile eski Başkan George W. Bush'un ekonomik danışmanı Gregory Mankiw ve Teksas'ın eski Cumhuriyetçi senatörü Phil Gramm gibi isimler bulunuyor.
Bildirgede Trump'ın "dengeleyici gümrük vergileri" adını verdiği uygulama özellikle eleştirilirken, "ABD'nin diğer ülkelere tehdit ederek dayattığı bu vergi oranları, ekonomik gerçeklikten tamamen kopuk geçici bir formülle hesaplanıyor" sözlerine yer verildi
"Sağlam ekonomik ilkelerin, ampirik kanıtların ve tarihin uyarılarının, mevcut korumacı mitleri yenmesini umuyoruz" denilen bildirgede, Beyaz Saray'ın Business Insider'ın yorum talebine anında yanıt vermediği belirtildi.
SÖZDE “KURTULUŞ GÜNÜ”
Trump, 2 Nisan'da sözde "dengeleyici gümrük vergileri" içeren bir kararname imzaladı ve bu tarihi "Kurtuluş Günü" olarak adlandırdı. Bir hafta sonra, çoğu ülke için bu vergilerin 90 gün ertelendiğini açıkladı, ancak yüzde 10'luk temel vergiyi korudu.
Business Insider, Trump'ın gümrük politikalarının Cumhuriyetçi Parti içinde artan direnişle karşılaştığına işaret etti. Nisan ayı başında, yedi Cumhuriyetçi senatör, Trump'ın tek taraflı vergi yetkisini sınırlamayı amaçlayan çift partili bir yasa tasarısını destekledi. Tasarı, Başkan'ın yeni vergi koyması veya mevcut vergileri artırması durumunda Kongre'yi 48 saat içinde bilgilendirmesini ve bu önlemlerin işletmelere ve tüketicilere etkisini açıklamasını şart koşuyor. Ayrıca, Kongre onaylamazsa tüm yeni vergiler 60 gün sonra otomatik olarak sona erecek.
Trump, bu Cumhuriyetçi senatörleri "isyan edenler" ve "gösteriş peşinde koşanlar" olarak nitelendirdi: "Kongre'nin müzakereleri devralması halinde Amerika'yı hızla satarlar. Benim gibi pazarlık yapamazlar" dedi.
Trump ayrıca, vergi yetkisini kısıtlama tartışmalarının müzakerelere zarar vereceğini ve "sahte haberlerin bu histeriyi körüklemeye çalıştığını" ileri sürdü.
TÜRK UZMANLARA GÖRE ÇİN’İN AVANTAJLARI
Trump’ın kararları Türk televizyonlarında ve sosyal medyada yoğun şekilde tartışıldı.
Uluslararası İlişkiler ve Strateji Uzmanı Erol Mütercimler, Çin’in avantajlarını şöyle sıralıyor:
1- Ekonomik darbaye dayanma kabiliyeti; iç pazarı ve yerel tüketim;
2- Teknoloji veinovasyona yaptığı stratejik yatırımlar;
3- Küresel ticaretteki büyümesi;
4- Amerikan piyasasındaki kırılganlığa dair bilgisi,
5- Nadir toprak mineralleri üzerindeki hakimiyeti.
Trakya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu katıldığı TV programında şunları söyledi: “Bu sürdürülebilir bir durum değil. Bunu Amerikan halkı da, dünya ekonomisi de kaldıramaz. Ortada Çin’in önlenemez yükselişi söz konusu. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar bile sonuç vermedi. Hatta bu yaptırımlar Avrupa’nın ve Akdeniz’in güvenliğini tehdit ediyor. Hiç kimseye yaramaz, sadece ABD’de fiyatları artırır. Hiç gerçekçi değil, dış ticaretin Çin’in GSYİH’sındaki yapı yüzde 20. Çin’in dev bir iç pazarı var.”
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Hazar Vural “Bu böyle devam edemez. Trump’ın amacı kaybolan gücünü korumaya ve Çin’in önlenemeyen yükselişini yavaşlatmaya çalışmak. Pekin makamlarının zorbaca diye nitelediği bu eylemler Çin’e işler mi? Trump en tepeden el açıyor” ifadelerini kullandı.
Independent Türkçe Genel Yayın Yönetmeni Nevzat Çiçek de “ABD, Hindistan’ı Çin’in yerine koymaya çalışıyor. Bu tehlikeli bir oyun” değerlendirmesini yaptı.