Tam da Gazze'de soykırım bitti derken, Orta Doğu'ya barış geliyor derken yeni bir çatışma haberi Güney Asya'dan geldi. Afganistan ile Pakistan arasında son birkaç günden beri şiddetli çatışmalar meydana geliyor.
Çatışmanın ana nedeni Tehrik-i Taliban Pakistan’ın yani Pakistan Talibanı’nın Pakistan'daki eylemleri ve Pakistan Hükümeti'nin buna tepkisi. Uzun zamandan beri Pakistan Afganistan'a Pakistan Talibanı’na verdikleri destek ve topraklarını kullandırmamaları konusunda sürekli uyarıda bulunmaktaydı. Lakin Afganistan hükümeti bu konuda uyarıları dikkate almadı. Sonuç olarak Pakistan, Afganistan topraklarında Pakistan Talibanı’nın üslerine saldırılar düzenleyerek imha etti. Afganistan da saldırılara karşılık verdi ve iddialara göre 58 Pakistan askeri hayatını kaybetti.
En ilginç gelişme ise, 2001 yılında Afganistan’ın Bamiyan bölgesinde yer alan Buda heykellerini yıkmış olan Taliban yönetiminin bu süreçte Buda heykellerinin yıkılmasına büyük bir tepki gösteren Hindistan'ın desteğini almasıdır. Afganistan Dışişleri Bakanı’nın Hindistan’ı ziyaret etmesi ve burada Yeni Delhi’yi Afganistan’daki değerli madenler konusunda yatırım yapmaya davet etmesi Pakistan’ın, Çin’in ve ABD’nin dikkatini çekmiştir. Özellikle, Afganistan’ın değerli madenleriyle yakından ilgilenmen Trump için bu davet büyük bir sürpriz olacağa benzer .
Bilindiği üzere, öteden beri Hindistan'ın Afganistan'ın Pakistan'a karşı bir denge unsuru olarak kullanmaya çalıştığı biliniyor. Oysa, Hindistan’ın tehdit değerlendirmesinde Afganistan’daki Deobandi grupların yani Hindistan'da Deobandi medreselerinde eğitim görmüş grupları Hindistan için bir tehdit, Hindistan'daki Müslüman gruplar için ise bir provokatör olarak görmüştür. Ancak bugün gelinen noktada Hindistan’ın bölgede yeni müttefiki Taliban olmuştur. Yıllardır Hindistan’ın arayıp da bulamadığı bu ittifakı Taliban eliyle sunmuştur. Hindistan Afganistan ve Taliban üzerinden; hatta belki de IŞİD-Horasan üzerinden Çin ve Pakistan’a karşı yeni bir gözdağı aracı bulmuş gibi duruyor. Fakat Hindistan’ın Şanghay İşbirliği Örgütü Tianjin zirvesinde Çin ile başlattığı yeni dönem ve ilişkilerde yeni bir sayfanın açılmasıyla bu son hamlenin pek de Çin’le ilgili olmadığı da düşünülebilir. Bu hamle daha çok Yeni Delhi hükümetinin ABD-Pakistan yeni ittifakına karşı bir yanıt olarak görülebilir.
Pakistan Talibanı
Ne ilginçtir ki Pakistan Talibanı’nın ne Amerikan düşmanlığı ne İsrail düşmanlığı bulunmaktadır. Pakistan Talibanı sadece Pakistan Hükümetine ve Çin'e düşman bir gruptur ve her iki ülkeye karşı Pakistan topraklarında eylemlerde bulunmaktadır. Özellikle, Çin-Pakistan ekonomik koridoruna karşı olan Pakistan Talibanı bu koridor kapsamındaki yatırımlara ve yatırımlarda çalışan Çinli mühendis ve işçilerine yönelik zaman zaman ölümcül saldırılarla da gündeme gelmektedir. Kimi kaynaklar Pakistan Talibanı’nın arkasında Hindistan gizli servisi olduğunu iddia etmektedirler; ancak meselenin bir başka boyutu daha var gibi gözüküyor. Bu da son dönemde Trump'ın Pakistan ordusuyla ilişkileri geliştirmesidir. Trump’ın Pakistan Genelkurmay Başkanı Asım Münir ile Beyaz Saray'da baş başa yemek yemekten tutun da her fırsatta Trump’la görüşmesi ve yapılan ziyaretlerde hükümete eşlik etmesi son dönem ABD ile Pakistan ordusu arasında gelişen yakın askeri işbirliğini de gözler önüne sermektedir. (Bu arada, Pakistan’ı teröre destek veren ülkeler listesine de Trump aldırmıştı)
Geçtiğimiz günlerde Trump'ın İngiltere ziyaretinde ABD askerinin tekrar Afganistan’da Bagram üssüne döneceğini duyurması, Taliban Hükümeti'nin bunu sert bir şekilde reddetmesi, Trump'ın kötü şeyler olacağı konusunda Talibanı tehdit etmesine neler olmuştur.
O halde bugün yaşananlar aslında Trump'a itiraz eden ve bizzat Trump tarafından Afganistan’da iktidara getirilen Taliban’a karşı Pakistan eliyle bir ders verilmesidir. Afganistan topraklarındaki Pakistan Talibanı’nın üsleri Pakistan hava kuvvetleri tarafından imha edildi. ABD’nin açık uydu istihbaratı sunduğu bu operasyon aslında bir nevi Hindistan-Pakistan arasında yeni bir çatışma sürecinin de başlangıcı oldu.Trump, nükleer bir güç olan Pakistan’ı diğer bir nükleer güç olan Hindistan’a karşı bir koz olarak elinde tutuyor. Trump’ın amacı Hindistan-Rusya cephesin parçalamak!
ABD, Afganistan’da iktidarı neden Taliban’a verdi?
Bugünlerde Avrasya’da fay hatları oldukça hareketli. 2020’de Trump’ın Taliban ile imzaladığı ve maddeleri gizli tutulan anlaşmayla iktidarı Taliban’a vermiş ABD de Afganistan’dan 2021 yılında çekilmişti. 2,7 trilyon dolar harcadığı yeni Afganistan devletini ve ordusunu Trump bir gecede çöpe atarak 20 yıl boyunca terörizmle mücadele kapsamında 11 Eylül saldırılarının suç ortağı olarak gördüğü Taliban ile savaştıktan sonra iktidarı tekrar Taliban’a vermesi ama buradaki Taliban hükümetini tanımaması meseleyi dünyanın en zor çözülen bir bulmacasına dönüştürmüş ve halen çözülememiştir.
Sonuç olarak, Afganistan’da olanı biteni anlamak için öncelikle şu sorunun yanıtı bulmak lazım!
ABD, Afganistan’da iktidarı neden Taliban’a verdi?
Bu sorunun yanıtını beki Afganistan’da Taliban yönetiminin kendisi de bilmiyordur!